Erik Jonk Films & series 22 jun 2022, 18:01

Leestijd: 6 minuten

Filmrecensie Elvis: Oscar voor Austin Butler kan nooit ver weg zijn

Je moet maar durven, een film over Elvis Presley maken. Regisseur Baz Luhrmann durfde het aan. En je moet het maar durven, Elvis spelen en met je eigen stem zingen. Acteur Austin Butler durfde het en slaagt met vlag en wimpel.

Natuurlijk is een film met een grote naam als Elvis Metro‘s Filmrecensie van de Week. Om gelijk maar met de deur in huis te vallen: beter zag de verslaggever van deze rubriek dit jaar nog niet. Elvis draait vanaf morgen in de Nederlandse bioscopen.

Alles valt of staat met een gelijkende Elvis

Met Baz Luhrmann hebben we een man die een Oscarnominatie kreeg voor Moulin Rouge! De tweede hoofdrolspeler Tom Hanks heeft twee van die beeldjes al lang binnengesleept. Maar Austin Butler? Dat is niet de grootste naam op acteergebied en vooral een tv-serieman eigenlijk.

Maar ja, wie zich waagt aan Elvis, moet wel de goeie man op de set hebben. Alles valt of staat met de prestatie van de hoofdrolspeler. Al is het verhaal nog zo goed, je zit bij een matige imitatie van The King toch ongemakkelijk in je bioscoopstoel. Er gingen Butler minstens drie geweldige prestaties voor. Val Kilmer (Jim Morrison in The Doors), Joaquin Phoenix (Johnny Cash in Walk The Line) en Rami Malek (Freddy Mercury in Bohemian Rhapsody) waren allemaal op hun eigen manier legendarisch goed. Maar gelukkig: vanaf het eerste moment van een live-optreden in Elvis ben je Austin Butler vergeten. Het bijzondere bewegen en de stem (wat een monnikenwerk moet het zijn geweest om dat allemaal onder de knie te krijgen): Butler is het helemaal. En dat is fijn, want zie het anders maar de volle filmlengte van 2 uur en 39 minuten vol te houden.

Colonel Tom Parker / Dries van Kuijk

Het verhaal van Elvis wordt overigens verteld vanuit het personage Colonel Tom Parker, de manager van de wereldberoemde artiest. Tom Hanks zet hem met een beetje slissende stem neer. „Ik ben de legendarische Colonel Tom Parker”, zegt Hanks meteen. „Ik gaf de wereld Elvis Presley, zonder mij was Elvis Presley er niet geweest.” En later: „Ik vermoordde Elvis niet, ik maakte hem groot.” Maar was hij wel zo goed voor zijn ‘pupil’? Was Parker ook niet een regelrechte graaier? Tom Hanks zet best een lul de behanger neer, maar toch ook een vent waarvoor je als kijker nog wel sympathie kunt opbrengen.

Bijzonder voor de Nederlandse bioscoopganger is dat Tom Parker in werkelijkheid Dries van Kuijk heette en uit Breda kwam. Zonder wat voor papieren dan ook liet Van Kuijk Nederland achter zich om zich in de Verenigde Staten met circus bezig te houden. Elvis Presley kwam echter op zijn pad en van 1955 tot en met 1977, toen de zanger op 42-jarige leeftijd overleed, was hij zijn manager. Van Kuijk overleed zelf in 1997.

De persvoorstelling van Elvis in Pathé ArenA was trouwens op de dag dat The Rolling Stones 100 meter verderop in de Johan Cruijff ArenA zou optreden (corona gooide roet in het eten). Bijzonder idee dat de generatiegenoot van Elvis Presley, Mick Jagger, 45 jaar later nog altijd op de grootste podia met z’n heupen staat te draaien. De opkomst van The Stones komt zelfs nog in de film voor.

Gospel rechtstreeks aangereikt

Bij het kijken van Elvis – grotendeels opgenomen in Queensland in Australië – hoor je vast feitjes die je nog niet wist. Dat hij op jonge leeftijd tweelingbroertje Jesse verloor? De verslaggever had geen idee. Je hoeft sowieso geen fan of kenner van de muziek van de Amerikaan te zijn om te genieten. De beelden als witte familie in een zwarte buurt (hoe je het nu ook moet noemen: zo heette dat en in deze film dus ook) en Elvis’ kennismaking met gospel in een kerk vol swingende buurtgenoten is prachtig. Al helemaal als die beelden worden gemixt met het eerste optreden als rockster dat Colonel Tom Parker bijwoont. Als een man in het publiek ‘ga eens naar de kapper mietje’ schreeuwt, gebeurt er iets in het hoofd van de dan nog zo jonge zanger. In de film heb je dan nog bijna 2,5 uur te gaan en gaat het met Elvis helemaal los.

De gel in zijn haar, de soms meisjesachtige make-up, de schuddende heupen: de wereld valt er als een blok voor. Miljoenen meiden gilden de longen uit het lijf en Elvis bezorgde de popliefhebbers een geweldige bak muziek. Een concert op Hawaï werd het eerste dat wereldwijd – voor anderhalf miljard kijkers – live werd uitgezonden. De bioscoopganger 2022 zou er spontaan weer groot fan van worden, al was er in zijn tijd de nodige tegenwerking. Veel te vulgair, was de mening van de wat ouderen. Die Elvis moest van de buis worden geweerd (een landelijke petitie werd daarvoor opgezet). Wat dat betreft is er qua flut-cancelcultuur in een halve eeuw geen (schuddende) reet veranderd. Een groot verschil: Elvis Presley had geen last van sociale media.

Verslaafde pillenslikker

We zien de wereldster in Elvis haast onopgemerkt z’n eerste pilletje nemen. Gelukkig verzandt de film niet in een verhaal van één lange aftakeling richting de totaal verslaafde pillenslikker die The King uiteindelijk was. Baz Luhrmann laat eerder op mooie wijze zien hoe moeilijk het moet zijn geweest om een wereldster van Elvis’ formaat te zijn. Een man die er langzamerhand steeds meer van baalde Elvis Presley te zijn; en terug verlangde naar de tijd dat hij als blank kind in de kerk tussen zijn zwarte buurtgenoten zong en danste. Die het overlijden van zijn moeder (Helen Thomson) zwaar viel. En dat zelfs de perfecte band met zijn vrouw Priscilla (de prima spelende Olivia DeJonge) geen stand kon houden. Het onvermijdelijke einde kent natuurlijk iedereen: de dood die de hele wereld in 1977 enorm moet hebben geschokt.

Natuurlijk, de teloorgang wordt belicht. Dat kan niet anders. Ook de teloorgang van zijn land, het Amerika dat volgens Elvis en vele anderen de weg kwijtraakte, komt aan bod. Elvis eindigt gelukkig niet met ‘dood, afgelopen’. We zien hem juist tijdens een van zijn laatste optredens. Elvis is dan op, totaal uitgeblust. Tot hij begint te zingen, want zijn vertolking van Unchained Melody is om te janken zo mooi. Sterk: je ziet de echte Elvis, dat moet een ode zijn. Al nieuwsgierig? Het staat gewoon op YouTube.

Neemt niet weg dat Austin Butler de overige 2 uur en 38 minuten geweldig is. Petje af ook voor Tom Hanks, maar mocht Butler geen nominatie voor een Oscar krijgen… dan is 2022 uiteindelijk een wel heel bijzonder filmjaar geweest.

Beoordeling uit 5: 5

Metro’s filmrecensie van de week lees je elke woensdag om 18.00 uur. Op donderdag verschijnen nieuwe titels altijd in de Nederlandse bioscopen, zoals Elvis (soms ook op woensdag). Verslaggever Erik Jonk kiest er wekelijks eentje uit. Volgende week Bon Bini Holland 3.

Filmrecensie horror Men: tip, trek je niet even in je up terug in een vakantiehuis