Erik Jonk Films & series 10 nov 2021, 19:01

Leestijd: 8 minuten

Joes Brauers in Oscar-inzending Do Not Hesitate: ‘Maanden trainen om een soldaat te worden’

Indringend, zenuwslopend, meeslepend en – in de hitte van een land ver weg – om het koud van te krijgen. Zo kunnen we Do Not Hesitate met Joes Brauers, die bij het onderwerp naar eigen zeggen ‘zelf knallend gek zou worden’, wel omschrijven. De film is de Nederlandse inzending voor de Oscars en draait vanaf donderdag (11 november) in de bioscoop.

Op het Nederlands Filmfestival konden aanwezige geluksvogels al zien wat voor pareltje Do Not Hesitate is geworden. Wel een pareltje over een zwaarbeladen onderwerp trouwens: vredesmissies van ons land en wat dat met vaak piepjonge Nederlandse soldaten kan doen. Joes Brauers (22) is één van hen. Hij krijgt in de film de leiding als korporaal over twee andere soldaten, als zij in een ruig en verlaten gebied achter moeten blijven. Naar de titel van de film: twijfel of aarzeling is dan niet op z’n plaats.

Het verhaal van Do Not Hesitate

Tijdens een militaire missie (welke, krijg je als kijker niet te weten, maar daar gaat het ook niet om), moeten de drie jeugdige legerjongens een militair voertuig bewaken, dat door een ongeluk in de woestijn vaststaat. Het 14-jarige jongetje Khalil, een naam die in Do Not Hesitate nooit wordt uitgesproken, uit het gebied, voegt zich bij hen en weigert te vertrekken. Waarom? Ook geen idee. Wel dat het een jochie met een trauma betreft, dat niet zomaar doet wat soldaten van hem eisen. Integendeel. Als het overgebleven water wordt gestolen door inlanders, stapelen rampzalige gebeurtenissen zich op. Zo moeten zij, geleid door de tiener, vijandig gebied in om water te zoeken. Maar de ergste ramp: de drie worden paranoïde.

En daar gaat het in de film dus wél om. Misschien is knettergek een betere omschrijving. Wat gebeurtenissen op een missie met soldaten kunnen doen, zien we vervolgens ook terug bij de gangbare ‘debrief’ – enkele dagen ‘uitblazen’ op Kreta. Op dat eiland is Do Not Hesitate toevallig ook opgenomen trouwens.

De hoofdrol is dus weggelegd voor Joes Brauers (Erik). De drie overige hoofdrolspelers hebben een bijna net zo groot aandeel: Tobias Kersloot (Thomas), Spencer Bogaert (Roy) en de volstrekt onbekende Syrisch-Nederlandse tiener Omar Alwan (Khalil). Wat een geweldige ontdekking is die laatste.

Joes Brauers schittert in Do Not Hesitate

De man die minstens net zo schittert als Omar, is Joes Brauers. Eigenlijk deed hij dat elf jaar geleden al, toen Metro hem voor het eerst sprak. We troffen toen een bijdehand jochie van 11, plezierig bijdehand trouwens. Vijf keer per week werd hij vanuit een Limburgs dorpje naar Amsterdam gereden om te repeteren voor de musical Kruimeltje, waarin hij de hoofdrol had. Die ellenlange autoritten vond hij wel prima. Kon hij mooi uitrusten of teksten leren. Zijn carrière kwam daarmee op gang en stopte nooit meer, al moest hij ‘nog wel even’ vier jaar Toneelschool Maastricht doen. Daar studeerde hij vorig jaar af. „Hybride afstuderen was het”, zegt Joes Brauers erover. „Deels in het theater, deels via Zoom. Niet ideaal, maar ja… En ook wel leerzaam.”

De laatste in het oog springende titels waarin Brauers aantrad waren de film De Oost en vorig jaar de heerlijke tv-serie All Stars en Zonen. Daarin was de tegenwoordige Amsterdammer de zweverige Nero, het jonge broertje van de Hero van weleer (een gedenkwaardige rol van Antonie Kamerling).

Herinner je Metro en die ritten van elf jaar geleden nog?

Joes Brauers: „Jemig ja, 2010. 2,5 uur heen, 2,5 uur terug en ik vond dat best normaal. Eerlijk gezegd vind ik afreizen naar Limburg nog steeds helemaal niet erg, al doe ik het nu met de trein. Ik vind dat goed te doen.”

Do Not Hesitate een psychologische drama-thriller

Maar iets héél anders: er gaat deze week een indrukwekkende film de bioscoop in, met jou. Een heftig verhaal, meneer Brauers.

„Ja, het is wel een psychologische drama-thriller geworden. We hebben geprobeerd het psychologische proces bij jonge jongens die worden uitgezonden, te laten zien. Wat er gebeurt in een onbekend gebied als zij moeten roeien met de riemen die ze daar hebben. En moeten dealen met de gevaren en de onvoorspelbaarheid van een vreemd landschap en vooral met onwetendheid.”

En dat terwijl onze jonge soldaten op vredesmissie gaan om mensen te helpen. Met misschien een spannend avontuur in het achterhoofd dat heel anders kan verlopen?

„Dat zal voor veel soldaten gelden, ja. Het verhaal is ontstaan door een artikel uit het Algemeen Dagblad in 2010. Daarin las Shariff Korver over soldaten die zich misdroegen tijdens debriefings op Kreta. Ze sloegen de hele boel kort en klein. Militairen gaan inderdaad op missie om mensen te helpen. Ik geloof die ambitie om een betere wereld te creëren, door iets of wat dan ook te beschermen, oprecht. Maar misschien ben jezelf uiteindelijk wel je grootste vijand. Zelf ben ik nooit in de gelegenheid geweest – en had de ambitie ook niet – om zoiets te doen. Ik wist ook weinig van vredesmissies af, tot het moment dat ik auditie deed.”

Voor zijn rol als Erik moest Joes Brauers leren drummen („mijn broer is drummer, dus ik heb het veel gehoord, maar ik kon het zelf nog niet”). Er was echter een nog veel moeilijkere leerschool: hij moest soldaat worden voordat hij aan Do Not Hesitate begon. Dat betekende niet alleen even het kapsel kortwieken. Regisseur Shariff Korver gaf Joes Brauers, Tobias Kersloot en Spencer Bogaert voor de eerste opnames maanden de tijd om zich bij een ex-commando tot een ‘echte’ soldaat te transformeren. De drie moesten samen in een hutje wonen, leren schieten, lopen als een soldaat, protocollen volgen en tien tot vijftien kilo spiermassa winnen.

Ben je niet ‘gewoon’ kanonnenvoer?

Dat is nogal wat.

Joes Brauers: „Ik had toen nog heel lang haar, kun je nagaan. Ik deed helemaal niet aan sport en was nooit bezig met het trainen van mijn lichaam. Ik leek totaal niet op een soldaat. Door alle trainingen heb ik wel leren begrijpen waarom jonge jongens het leger in gaan. Daarvoor dacht ik: waarom ga je dat doen? Ben je dan niet ‘gewoon’ kanonnenvoer en wat kun je nou helemaal betekenen? Maar ik heb nu gezien dat het een heel mooi en nobel beroep is. Als de dijken doorbreken, ben je ook de eerste die er staat om noodziekenhuizen op te bouwen of zandzakken neer te zetten. Ik weet nu wat al dat trainen met je doet. En hoe je dan kunt functioneren onder extreme omstandigheden.”

Zo kennen we Joes Brauers met lang haar.

Dat is toch heel bijzonder?

„Ja. Ik wist in december 2018 dat ik de rol had. In september 2019 gingen we draaien. Shariff zei: ‘Zorg als je op Kreta aankomt, dat je bent gegroeid. Dat je het jargon van soldaten kent. Dat je over je eigen karakter hebt nagedacht, weet waar hij vandaan komt en hoe hij praat. En dat je je twee maanden voorbereidt met de militaire coach.’ Dat kun je bijzonder noemen, maar ik noem zo’n lange aanloop eerder luxe en super prettig. Daardoor heb ik nooit een soldaat hoeven spelen, omdat ik die inmiddels was. We konden ons volledig focussen op de rollen. Ik heb wel gedacht: hoe ga ik dat allemaal doen in een jaar? Maar gaaf hoor, het voelde als het stappen in één groot avontuur.”

Was je ook zo verbaasd over die kleine Omar? (regisseur Korver zocht in meerdere landen naar een geschikte acteur, maar kwam uiteindelijk in eigen land uit bij deze jonge Syrische vluchteling, red.)

„Jaaaaaa. Omar is fantastisch. Ik kende hem vanaf zijn auditie. Na de lange en moeilijke zoektocht was hij de enige die auditie deed. We moesten spelen dat ik hem wegstuurde, maar hij weigerde en per se wilde blijven. Hij was zo goed en zo overtuigend… zo fel ingeleefd. Hij bleek zo super getalenteerd dat we gelijk dachten: dit is ‘m. En dat terwijl hij het eigenlijk helemaal niet is. In het echt is Omar een hele lieve, zachtaardige jongen. Ongelooflijk.”

Paranoia worden in de niksigheid

Kun je je voorstellen dat jonge gasten op een missie totaal paranoia worden?

„Ja, absoluut. Ik kan me nu goed voorstellen dat als je bent ingesteld op helpen in crisissituaties en je in een soort stilte verzeild raakt, in een niksigheid eigenlijk, het gebeurt. Dat het in elk geval op de loer ligt. Er is gevaar. Je levensmiddelen raken op. Er is geen respons, geen teken van leven, maar wel tekenen van dreiging. Als je zo jong bent en zo ver in het buitenland zit in een rare en onzekere situatie… Zelf zou ik knallend gek worden.”

Hoe dan ook. De inzending voor een Oscar is daar.

Bijna besmuikt: „Tsja… ja. Te gek, we zijn heel blij dat we met Do Not Hesitate gekozen zijn. Ik hoop en denk dat de kracht voor het publiek is, dat je net een wat ander oorlogsverhaal ziet dan je misschien gewend bent. Zonder grote gevechten, maar met de kleine kanten en psychologische gevolgen van oorlog.”

Dagboek van een Herdershond

Volgend jaar mei en juni heeft Joes Brauers wéér een hoofdrol. Dan speelt hij onder meer met Angela Schijf in een pop-up theater in Dagboek van een Herdershond. In Maastricht is hij in een musical van Albert Verlinde kapelaan Erik Odekerke. „Leuk met Angela. Ik was als kind al fan van haar toen zij in De Griezelbus speelde.” Terug naar Limburg dus, waarover hij nog zegt: „Ik zal er dan weer even gaan wonen, daar kijk ik wel naar uit. Ik waardeer de rust. Amsterdam is heel leuk hoor, maar je hoort er toch elk moment bij wijze van spreken een boor.”

Succes met de Oscars en tot over elf jaar maar weer hè?

„Haha. Ja, tot dan!”

Djamila met Misfit wereldwijd op Netflix: ‘Buitenlandse kwaliteit’