Erik Jonk Films & series 17 nov 2021, 17:59

Leestijd: 4 minuten

Filmrecensie (R)Evolutie: als alleen Limburg nog bestaat… via kunstmatige intelligentie

Alleen Limburg bestaat nog in 2040, met inwoners die leven via kunstmatige intelligentie. De rest van Nederland is overstroomd. 11 miljoen ‘Hollandse’ klimaatvluchtingen zitten opgesloten in Limburgse kampen… Dat is de film (R)Evolutie, die vanaf morgen met Angela Schijf in de hoofdrol in de Nederlandse bioscopen draait.

(R)Evolutie is de Metro-filmrecensie van de week. Een film met een bijzonder onderwerp en die op een net zo bijzondere manier tot stand kwam. (R)Evolutie zou in het voorjaar als toneelvoorstelling van Toneelgroep Maastricht in de theaters te zien zijn. Wegens de coronamaatregelen verdween het plan in de ijskast. Het kwam daar echter ook weer uit, maar dan als film. Toneelregisseur Servé Hermans verhuisde mee van theater naar filmset en maakt zijn filmdebuut. Eddy Terstall bewerkte de toneeltekst tot filmscript.

Mooie cast in (R)Evolutie

Voor (R)Evolutie wist Toneelgroep Maastricht mooie namen te strikken om in Zuid-Limburg te komen filmen. Met Angela Schijf, Bruno Vanden Broecke, Anniek Pheifer, Jouman Fattal, Michel Sluysmans, Michiel Blankwaardt, Jeroen van Koningsbrugge (één scene), Joy Wielkens en Porgy Franssen als cast is weinig mis. ‘Een dystopische filmkomedie’, noemt het beroemde toneelensemble (R)Evolutie zelf. Beetje elitair misschien. Laten we het erop houden dat er gelachen kan worden, maar dat je ook met een beetje buikpijn de bioscoop kunt verlaten. Dat laatste is dan weer niet van het lachen.

‘Robotmens’ Angela Schijf is geweldig

In (R)Evolutie zien we het jaar 2040. Grote delen van Nederland zijn overstroomd en miljoenen mensen hebben hun heil gezocht in kampen in Limburg; het laatste toevluchtsoord, waar iedereen hoopt op een nieuw leven zoals zij dat kenden. Limburgers buiten de kampen leven inmiddels allemaal met een Alecto, een robotachtig mens of mensachtige robot. Daar wil ik even vanaf zijn. Angela Schijf speelt alle Alecto’s. Zij is daarbij telkens een alles controlerende, zelflerende kunstmatige intelligentie. Is altijd behulpzaam bij alle beslissingen. Van de lunch tot de liefde (en dat pikt niet iedereen, zelfs niet die aardige Limburgers). De robotachtige stem van Schijf en haar minimale gelaatsuitdrukkingen kunnen sommige filmkijkers misschien irriteren, maar ze speelt haar Alecto’s geweldig. Het woord betekent in het Grieks overigens onophoudelijk en het is tegelijkertijd de Griekse wraakgodin.

We zien verder onder meer dokter Frank (Bruno Vanden Broecke), de genendokter. Hij helpt je aan het ideale kind met de beste genen en hersenen. Een echtpaar (Jouman Fattal en Michel Sluysmans) heeft daar behoorlijke struggles mee. Tatiana (Anniek Pheifer), die in de ban raakt van haar Alecto, maar die net zozeer vervloekt omdat zij alles – en heel veel slechts – voorspelt. En de vriend van dokter Frank, die geen mens meer wil zijn, maar data. Bent u er nog?

Vluchtelingen in (R)Evolutie amper in beeld

Wat we amper zien: de vluchtelingenkampen met al die andere Nederlanders die in tentjes op een onzekere toekomst wachten. Wat zouden PVV’ers er over negentien jaar eigenlijk van vinden als zij opeens zelf vluchtelingen zouden zijn?, is het eerste wat door het Metro-verslaggevershoofd schiet. Maar goed, dat is een ander verhaal. Dit verhaal lijkt door het feit dat Nederland amper meer bestaat en mensen die worden geleid door kunstmatige intelligentie op voorhand heel bijzonder. Is het ook, maar de vluchtelingen – de Naturalisten – komen amper aan bod. Dat is jammer en misschien een goede invalshoek voor een vervolg. (R)Evolutie draait nu eenmaal ook om tweespalt in de samenleving, iets wat natuurlijk heel erg 2021 is. De buikpijn moet nu komen van die robots en de Limburgers van de toekomst. Zou het ooit zo…?

Het is met lange scènes soms wat langdradig

Dat (R)Evolutie deels theatraal aanvoelt is niet erg, zelfs mooi. Maar verschillende scènes zijn lang, heel lang. Daarmee is de toneel toch niet helemaal uit de film verdwenen (en dat wil Toneelgroep Maastricht waarschijnlijk ook niet). Maar de gemiddelde bioscoopganger zal zo af en toe denken ‘en doorrrrr…’. Het amusementsgehalte valt daarom niet helemaal mee, maar het idee, het grootste gedeelte van de uitwerking en het spel van de acteurs zijn lovenswaardig.

Wat een beetje raar aanvoelt: dat jaar 2040. Dat Nederland er over maar negentien jaar zo uit zou zien… We hebben het hier over een film, maar het is te gemaakt, het kan niet. Hoewel: wie had nog geen twee jaar geleden kunnen voorspellen dat we het momenteel over een 2G-samenleving hebben? (R)Evolutie zal geen half miljoen kijkers trekken. Maar zij die gaan, die hebben iets om over na te denken.

• Beoordeling 1 uit 5: 3 (idee: 4).

Metro’s filmrecensie van de week lees je vanaf nu elke woensdag om 18.00 uur. Op donderdag verschijnen nieuwe titels altijd in de Nederlandse bioscopen. Verslaggever Erik Jonk kiest er wekelijks eentje uit.

Eerste Harry Potter-film kan zomaar eens een gloednieuwe versie krijgen