Willem-Alexander spreekt slachtoffers toeslagenaffaire regelmatig: ‘Verschrikkelijk veel onrecht aangedaan’
Willem-Alexander viert tien jaar koningschap en vertelt over zijn tijd als staatshoofd in een podcast met radiomaker Edwin Evers. In de nieuwste aflevering, die vandaag online kwam, is de koning onder andere openhartig over de toeslagenaffaire, de situatie in Groningen, de moord op Peter R. de Vries en de bloedspannende Formule 1-race van Max Verstappen.
In Door de ogen van de Koning bespreken Willem-Alexander en Evers alle jaren uit zijn regeerperiode. Dat levert een zeldzaam intiem inkijkje op, waarin het monarchale staatshoofd al verschillende ontboezemingen deed. Hij deed een boekje over zijn worsteling met de rol van zijn familie in de Tweede Wereldoorlog, verklapte dat hij best emotioneel is en vertelde dat hij orgaandonor is, maar geen bloed mag afstaan.
Koning Willem-Alexander over toeslagenaffaire
De laatste aflevering van de podcast draait om 2021: het jaar waarin het kabinet aftrad na de beruchte toeslagenaffaire. De koning noemt dit „iets verschrikkelijks waar vele mensen echt onrecht is aangedaan. Waar wet en regelgeving, die waarschijnlijk met de beste bedoeling in elkaar gezet is, zo fout uitwerkt op een grote groep in Nederland, dat die daar tot op de dag van vandaag echt kapot van zijn. En nog steeds dagelijks de nadelen en de nadelige effecten daarvan voelen.”
De vorst spreekt een bepaalde groep slachtoffers van de toeslagenaffaire regelmatig. „En ik zit daar dan ook op een gegeven moment, ik kan ook niet meer doen dan maar proberen te begrijpen wat hun problemen zijn. En af en toe terug te koppelen aan de staatssecretaris van Toeslagen of aan de minister-president of aan anderen. In mijn rol kan ik helaas niet veel meer doen dan dat”, bekent de koning.
Situatie in Groningen
Willem-Alexander gaat in de podcast ook dieper in op de situatie van inwoners van Groningen, die kampen met de gevolgen van de aardbevingen. „Ook daar is het ontzettend traag, helaas. Het herstel en ook de erkenning van het leed en alles. Sommige mensen worden wel geholpen. Het kan natuurlijk niet allemaal tegelijkertijd, dat begrijp ik ook wel. Alles moet altijd goed uitgezocht worden, dat begrijp ik ook. Want ook dat is weer gemeenschapsgeld wat verantwoord uitgegeven moet worden. Maar je moet mensen toch perspectief en hoop geven. En dat zien deze mensen absoluut niet. En ik probeer daar af en toe een steentje, een klein steentje aan bij te dragen.”
Evers herinnert de koning aan wat hij zei tijdens zijn inhuldiging in 2013. „In een goed werkende democratie heeft de burger vertrouwen in de overheid en de overheid vertrouwen in de burger”, zegt de radiomaker. „Dat laatste is misgegaan”, geeft de koning toe. „Maar ook in een goed werkende democratie wordt dat opgelost. En uiteindelijk zorgen we met elkaar ervoor dat het opgelost wordt. Maar het mag best wel even wat sneller gaan.”
Moord op Peter R. de Vries
In juli 2021 werd het land opgeschrikt door de brute moord op misdaadverslaggever Peter R. de Vries. „Dan staat alles even stil. Je hart en de tijd”, blikt de koning terug. „Ten eerste natuurlijk voor vrienden en familie verschrikkelijk, maar ook voor Nederland. Voor de rechtsstaat. Alles waar wij voor staan, wordt daar in één keer onderuit gehaald.”
De koning kende De Vries niet persoonlijk. „Maar ik heb natuurlijk wel gevolgd waar hij mee bezig was op televisie. Ik weet wat hij voor bepaalde families betekend heeft. Dat hij recht heeft weten te halen wanneer de staat daar niet toe in staat was. Dat iemand die zo’n profiel heeft, en zich zo inzet voor andere mensen, om die reden letterlijk afgeknald wordt op straat. In Nederland. Na Wiersem. Na de broer van de kroongetuige. Na allerlei andere zaken die hierbij betrokken zijn, die minstens even vreselijk zijn.” Evers vraagt of je je na zo’n opsomming moet afvragen „wat Nederland voor land is geworden”. „Dat ga je je dan afvragen, ja”, antwoordt de koning. „En dan moeten we gaan zorgen dat we niet zo’n land gaan worden.”
Willem-Alexander wilde weglopen bij F1-race
Willem-Alexander zat in december 2021, net als een groot deel van Nederland, aan de buis gekluisterd om te kijken of Max Verstappen voor het eerst wereldkampioen in de Formule 1 kon worden. Lang leek het er echter niet op dat de Nederlander het zou gaan redden, waardoor de vorst bijna besloot om weg te lopen van het scherm.
De koning zat thuis te kijken en „was de hele dag al nerveus”, bekent hij. „Ik had de kinderen de hele dag ook zo ver gekregen dat ze moesten gaan kijken. Tijdens de race zag het er niet naar uit dat Max zou gaan winnen”, herinnert de koning zich. „En toen dacht ik bij mezelf, een beetje ouderschap, ‘ik ga niet weg nu van de televisie want ik ben de hele dag ermee bezig geweest, ik heb de hele familie opgezweept om hier aanwezig te zijn’. Als het nu niet goed gaat moet je ook blijven zitten.”
„U had de neiging om wat anders te gaan doen eigenlijk?”, vraagt Evers, waarna de koning instemmend antwoordt. „Je kunt het niet maken naar je kinderen toe om nu op te staan en met een slecht humeur weg te lopen.” In dat geval zou „papa even wat anders gaan doen”, zoals Evers het lachend omschrijft. „Precies, daar was ik toe in staat”, antwoordt de koning lachend. „Gelukkig heb ik dat niet gedaan.”