Tip! Verrassend boek van acteerkanon Melody Klaver over een regelrechte nachtmerrie
Als veelgevraagd en gewaardeerd actrice verraste Melody Klaver deze zomer met een boek. Verrast was ze zelf allerminst, want het werd uiteindelijk een project van vele jaren. Wat bracht de Gouden Kalf-winnares tot het schrijven van Een doodgewone nachtvlinder – met een ietwat ongewoon verhaal? We zochten de actrice (én schrijfster) op.
Metro las Een doodgewone nachtvlinder uiteraard al en het mag gezegd: goeie tip voor de nazomer als we – hopelijk – nog dagenlang van een lekker zonnetje mogen genieten (we schreven al over een mogelijk warme nazomer). Geniet dan dus ook van het eerste werk van de hand van de Amsterdamse Melody Klaver (30). Ze heeft een regelrechte pageturner afgeleverd. Vlot geschreven, spannend tot het einde, herkenbaar voor velen, rauw en met oog voor detail. De tip is voor zowel jong (helemaal als je eigenlijk nooit leest, maar toch zou willen beginnen) als voor wat ouder.
Een nachtmerrie in Een doodgewone nachtvlinder
Een doodgewone nachtvlinder gaat over de tiener Noé. Zij is een ambitieuze jonge schrijfster met een zeer populaire blog: haar goudeerlijke verhalen over de hoge pieken en diepe dalen in haar tienerleven worden gevreten. Noé’s eerste roman levert haar een mooie debutantenprijs op. In haar coming of age-boek neemt Melody Klaver de lezer echter ook mee naar de struggles die een tienerbestaan kent. De kennismaking met haat, liefde, onzekerheid, verkeerde vriendjes, het nachtleven, drank en drugs. Maar vooral naar iets wat het leven van Noé in één klap volledig op zo’n kop zet.
Om niet te veel te verraden: gaandeweg werkt Melody toe naar de allergrootste nachtmerrie die je je kunt voorstellen. Vanaf de eerste letter weet je dat ie eraan zit te komen, maar wát het is… Goed gevonden is de vorm: we krijgen steeds meer over de zowel jonge Noé als de Noé van ná de nachtmerrie te weten, opgeschreven in hoofdstukken die in tijd door elkaar lopen. Over een meisje dat zo in de put zit, dat zij op een gegeven moment op een roekeloze manier richting de afgrond glijdt. En of zij al dan niet net op tijd voor die afgrond tot stilstand komt.
Melody Klaver verrast wel vaker
De in Abcoude geboren Melody Klaver verraste wel vaker. Op haar 14e werd zij al de jongste genomineerde voor een Gouden Kalf ooit (de film Diep). Feitje: Carice van Houten won toen, in 2005, voor Zwartboek. Melody studeerde pas negen jaar later af aan de Toneelacademie van Maastricht, maar speelde ondertussen tal van mooie filmrollen, in tv-series en theaterstukken. De bekroning kwam twee jaar geleden. Melody mocht het Gouden Kalf nu wel omhooghouden. De actrice schitterde als beste actrice in Rafael, een film over de vluchtelingencrisis. Dit voorjaar verraste Melody Klaver weer en viel zij op in de beklemmende tv-serie Thuisfront. Op NPO 3 zagen we hoe een groep Afghanistan-veteranen na terugkomst in Nederland worstelde met verschillende trauma’s.
Ontmoeting op terras waar Melody Klaver schreef
Metro ontmoet Melody Klaver op het terras van een café-brasserie in de Amsterdamse Rivierenbuurt, een plek waar ze graag schreef. Net als in het park, want een beetje eenzaam thuis zitten schrijven vond en vindt Melody Klaver vaak maar niets. „Bij acteren ben ik altijd onder de mensen. Met schrijven zat ik thuis helemaal in mijn eentje. Al werkte de thuisbubbel soms wel voor de creativiteit. In deze zaak kwamen mensen best vaak nieuwsgierig vragen wat ik aan het doen was, haha.” Ze schrok vaak wakker met ideeën voor haar boek, geeft de vrolijke actrice (want de klus zit erop!) aan, als vriendlief heeft plaatsgemaakt. „Vooral naar het einde toe ging mijn creativiteit helemaal openstaan. Een flink aantal hoofdstukken heb ik gaandeweg nog toegevoegd.”
Dat was het einde, maar waar was Melody jaren geleden toen ze plots bedacht: ik acteer me het rambam, maar ik ga ook een boek schrijven? „Het gebeurde na mijn afstuderen in Maastricht. Tot dan toe had ik er nog nooit over nagedacht. Op de Toneelschool ben je hartstikke druk en daarnaast werkte ik al veel als actrice. Als acteur speel je altijd verhalen die door een ander zijn geschreven. En na mijn opleiding miste ik een beetje de creatieve uitlaatklep die ik er had. Daarom besloot ik zelf iets te creëren. Een doodgewone nachtvlinder begon met het idee dat het een film of theaterstuk moest worden, maar ik bleef maar schrijven. Ik besloot toen: het wordt een boek. Daarna kan ik er altijd nog mee naar film- of theaterproducenten. Het begon eerlijk gezegd allemaal een beetje lukraak, zonder een begin en een eind te hebben. Het verhaal ontstond in de loop van de jaren.”
Gas erop in het jaar van corona
De creativiteit zat er bij Melody Klaver altijd al in. „Met mijn zus (actrice Kimberley Klaver, red.) bedacht ik altijd toneelstukjes. Of series die we leuk vonden herschreven we in het Nederlands en gingen we naspelen. Op de Toneelschool wordt dingen zelf maken en formats bedenken heel erg gestimuleerd. De liefde voor schrijven was er echter niet meteen, maar nu zeker. Ik was vaak druk met acteren, in binnen- en buitenland. En met de podcast die ik met Gaite Jansen maak. Ik heb een keer een jaar niet geschreven en dan weer een paar weken wel. Daarom heeft het lang geduurd.”
Het resultaat van Een doodgewone nachtvlinder mag er zoals gezegd zijn. Het coronajaar – met minder werk voor acteurs – heeft geholpen om het gas richting eindstreep erop te krijgen. Melody: „Zeker. Ik dacht: ik heb nu vijfhonderd pagina’s aan materiaal. Nu ga ik het afmaken ook, want het is zonde om er niets mee te doen. Soms was ik onzeker of ik mijn verhaal wel met andere mensen durfde te delen. Het voelde toen te persoonlijk. En ik ben van mezelf geen schrijver hè? Ik heb het gaandeweg geleerd en daarom duurde het best lang. Maar op een gegeven moment voelde het goed en was ik er alleen maar trots op. Hiermee kan ik mensen raken en vermaken.”
De eigen nachtmerrie van Melody Klaver
Dat ‘te persoonlijk’ voelde de verslaggever van Metro als lezer ook. Melody Klaver maakte als tiener een eigen nachtmerrie mee, waaraan zij het liefst geen woorden meer aan vuil maakt. Dat mensen door de nu beschreven nachtmerrie de link naar haar boek zien begrijpt ze wel. „Natuurlijk. Het is ook niet erg. Met alles wat ik doe wordt er gelinkt naar mijn jeugd en wat ik zelf heb meegemaakt. Maar autobiografisch is Een doodgewone nachtvlinder gewoon niet. Het is een fictief verhaal, maar ik zou liegen als ik zeg dat ik niet uit eigen ervaringen heb geput. Wat Noé beleeft, heb ik niet zelf allemaal meegemaakt. Maar hoe Noé nadenkt en leeft, ja, dat komt uit mijn hoofd. ”
Melody Klaver en de taal van de jeugd
Om tot Een doodgewone Nachtvlinder te komen, sprak Melody Klaver regelmatig met jongeren. „Ik merkte dat ik nog dichter bij de jeugd sta dan ik had verwacht.” Zelf groeide zij dus op in het dorp Abcoude, maar haar tienerleven speelde zich al scooterend af op school in Amsterdam. „Ik ben nu dertig, maar toen ik aan het boek begon was ik nog een twintiger. Eerst besloot ik het boek tijdloos te maken. Zonder social media, zonder smartphones. Ik wilde mijn vingers er niet aan branden, maar ik vind dat hele telefoonachtige gedoe ook geen mooie wereld. Door met jongeren te praten kwam ik er toch achter dat tijdloos eigenlijk niet kon. Dan had ik het moeten terugbrengen naar de zero’s of jaren negentig. Als ik de jongeren van nu wil bereiken, moest ik echter wel meegaan met hun social media-wereld. Middelbare scholieren en sociale media kun je niet meer los van elkaar zien. Daar heb ik me wel even in moeten verdiepen, hoe het is om in deze tijd op de middelbare school op te groeien. Zo ontstaat in mijn boek een heksenjacht op Noé, iets wat in het echt best vaak gebeurt. In mijn tijd bestond dat helemaal niet. Natuurlijk werd er gepest, maar je kon nog behoorlijk goed in de luwte leven. De taal van de jeugd begrijp ik gelukkig nog wel, kwam ik achter.”
Een doodgewone nachtvlinder als film of serie
Of ze Een doodgewone nachtvlinder zelf in een film-, serie- of theaterscenario zou kunnen omzetten, dat weet Melody nog niet. „Net als dat ik geen schrijver was, ben ik ook geen scenarioschrijver. Maar mocht het zover komen, dan zou ik er dolgraag mee helpen. Dat de actrice die ‘het’ gaat doen zowel een hele jonge als een ouder tiener is, hoeft geen probleem te zijn. „Je hebt dan een actrice nodig die wel wat ouder dan dertien is, maar nog wel zo’n jong iemand kan spelen. Dat lijkt me juist superinteressant tijdens een castingproces. Maar hé, als dat met The Queen’s Gambit is gelukt, moeten wij dat ook kunnen… Verbeelding is alles. Binnenkort speel ik weer iemand van 23. De kijker heeft meestal snel iets van ‘okay, prima’.”
Het verhaal leent zich in elk geval uitstekend voor een film of serie. Opgedeeld in veel korte afleveringen zoals onlangs bij De Slet van 6 VWO het geval was, zou de jeugd bijvoorbeeld enorm aanspreken. Melody Klaver maakt het niet veel uit. Ze zou het al helemaal geweldig vinden als er iéts met haar verhaal gebeurt. „En dat ik er dan als assistent op verschillende vlakken bij betrokken ben. Nee, ik zou er dan niet zelf in willen spelen en ook niet willen regisseren. Ik zou een vrouwelijke regisseur heel mooi vinden en dat ik haar dan zou helpen.”
‘Steun de plaatselijke boekwinkel’
Een doodgewone nachtvlinder – met een ietwat ongewoon verhaal is natuurlijk online te koop, maar ligt ook in elke boekwinkel. Melody Klaver sluit af: „Ik hoop natuurlijk dat mijn boek waar dan ook wordt gekocht, maar ik stimuleer graag dat mensen er eens de plaatselijke boekhandel voor binnenlopen. De winkels hebben het nodig. Ligt het boek ergens een keer niet? Dan hebben ze hem binnen een dag. Dat is net zo lang als dat je ‘m online bestelt. Ja, ik vind het goed als de kleine ondernemers worden gesteund. Boekwinkels hebben het al zo zwaar, ze sterven uit. Nu ik voor het eerst zelf iets te verkopen heb, zeg ik graag: Pak de fiets, stap eens zo’n mooi zaakje binnen. Doe nou maar.”
Meer informatie over Melody Klaver vind je op haar website.
Van huisje aan zee tot zomerhit: zo maakte Mart Hoogkamer zijn nummer 1-hit