Erik Jonk Entertainment 1 jul 2020, 13:02

Leestijd: 8 minuten

Hoe een 1,5 meter-theater voor 1000 mensen vanaf ‘nul’ werd opgebouwd

Mix Brabantse branie met een grote vleug creativiteit en je hebt Main Stage: het eerste 1,5 meter-theater van Nederland dat vanuit een compleet lege hal werd opgebouwd.

Op 1 september moet Main Stage coronaproof de deuren in Den Bosch openen, met negen voorstellingen van cabaretier Najib Amhali. Metro spreekt de drijvende krachten Jeroen Dona, directeur Brabanthallen en Alex Kühne, directeur van Theater aan de Parade.

Kühne ‘videobelt’ vanuit de auto, uiteraard is zijn blik netjes op de weg gericht. „Maar autorijden en praten tegelijk is voor mij geen enkel probleem hoor.” Jeroen Dona: „Ik zie Alex bijna niet anders, haha. Nou ja, heel vaak zo in ieder geval.”

Geen Blue Men Group

Beiden hebben zich, noodgedwongen natuurlijk, vol op Main Stage gestort. Behorend tot een van de befaamde Brabanthallen, waarin voorheen grote namen als Prince en Oasis nog weleens aantraden, zou in mei – nog zonder Kühne – een grote nieuwe entertainment- en concerthal openen. Een hal met 1000 tot 3100 zitplaatsen of 6000 staanplaatsen, waarin als opening de Blue Men Group rond Hemelvaart een week zou spelen. Dona: „Het werd een mooie aanvulling op het podiumaanbod van Den Bosch. Maar ja, door de coronacrisis zijn we nooit geopend. Toen kwamen Alex en ik op elkaars pad. We hebben de handen ineengeslagen, omdat we beiden van mening zijn dat we zo snel mogelijk weer theater moesten kunnen bieden. Toen hebben we een plan bedacht om zo ideaal mogelijk – als je nog over ideaal kunt praten – een 1,5 meter-theater te kunnen ontwikkelen. We doen dat in Main Stage omdat daar de juiste ruimte is, maar met de expertise van Theater aan de Parade én de Brabanthallen.”

Oud theater gesloopt

Datzelfde Theater aan de Parade wordt ‘toevallig’ gesloopt per 1 oktober. Kühne: „We hebben het geluk, of ongeluk zo je wilt, dat de sloop eraan komt. De gemeente Den Bosch gaat voor ons een mooi nieuw theater bouwen dat in 2023 aan de Parade moet verrijzen. Voor corona hadden we een heel ander plan. Op vijf locaties in de omgeving zouden we kleinere voorstellingen spelen en tijdens de carnavalsweken zouden we een op de Parade een paviljoen voor 3500 mensen neerzetten. En vijf maanden per jaar konden we gebruik maken van een van de Brabanthallen, voor meer dan 120 uitvoeringen. Zodoende heb ik Jeroen ook leren kennen. Maar ja, alles liep anders.”

De gemeente Den Bosch en Veiligheidsregio Brabant staan vierkant achter het nieuwe Brabantse plan. Nog meer partijen, podia uit het zuiden van het land, zijn ingehaakt en samen vormen zij nu Cultuurstad Theaters. Dona: „We gaan ervan uit dat dit het tijdelijke normaal wordt en niet het nieuwe normaal. Daar wilden we een mooie naam aan geven, die past bij de mooie stad en bij onze intenties.”

Ondertussen is Alex Kühne even van de videoradar verdwenen. Goed nieuws gelukkig, zo blijkt later: de verbinding viel gewoon weg, hij stond niet tegen een vangrail geparkeerd.

‘Ruimte werd onze vriend’

De compleet nieuwe hal werd voor vele miljoenen ontwikkeld en zou er allesbehalve als „zo’n platte beurshal” uit zien. Dona: „Je kunt het vergelijken met AFAS Live in Amsterdam, met een grote glazen foyer, intieme bezoekersruimtes en perfecte omstandigheden voor de artiesten backstage. Zoals gezegd zag het nooit het levenslicht. Hoewel we de klap heus hebben geïncasseerd, zijn we gelukkig niet bij de pakken neer gaan zitten. De prachtige agenda die we hadden is helemaal leeg geveegd. Toen we met pijn in het hart door die zeeën van ruimte wandelden, realiseerden we ons dat ruimte in deze tijd weleens onze vriend zou kunnen zijn. Afstand, social distancing en spreiding zijn in deze crisis tenslotte toverwoorden. Vanuit dat oogpunt en met de richtlijnen van het RIVM en de al opgestelde theater- en brancheprotocollen zijn Alex en ik gaan kijken of we een 1,5 meter-theater konden bouwen. Een theater zonder statische zetting.”

Veilig voor duizend bezoekers

Dat het bouwen na afbraak vanaf het nulpunt kon, betekende het grote voordeel. Dona: „Zo kwamen we tot een perfecte 1,5 meter-principe. We kwamen er al snel achter dat we op een verantwoorde en veilige manier tot duizend bezoekers konden gaan. De Veiligheidregio is gekomen voor een beoordeling en we voldoen aan alle richtlijnen om op 1 september open te kunnen. Nou ja, bijna alle richtlijnen. We zitten nog met het maximum van honderd toeschouwers, dat door het kabinet vanaf 1 juli is ingesteld. We hebben een oproep aan dat kabinet gedaan om die honderd te laten varen en te kijken naar beschikbare ruimte in relatie tot die 1,5 meter. En lukt dat niet: wijs Main Stage dan aan als een testlocatie, omdat wij in tegenstelling tot andere theaterlocaties de 1,5 meter op een verantwoorde wijze hebben kunnen creëren.”

Alex Kühne is ondertussen met een welgemeend excuus weer in beeld verschenen. „Die dertig bezoekers tot 1 juli en de honderd erna, voelt eigenlijk als een raar slot, omdat er op sommige plekken meer mogelijkheden zijn. Omdat wij voldoen aan zoveel veiligheidsvragen heeft ook de Veiligheidsregio Brabant het kabinet middels een brief laten dat er in Main Stage veel meer kan.”

Luistert de premier soms mee?

Alsof Mark Rutte met het video-interview heeft meegeluisterd, sijpelt nog geen uur later een bericht door: de premier zal een dag later gaan vertellen dat het kabinet ‘de honderd’ inderdaad gaat laten varen. In een appje stuurt Jeroen Dona een dag later dat „het plan niet vervroegd wordt” (dus met Najib Amhali als grote opening, red.), maar dat „een aanvullend programma in de zomer wel denkbaar is”.

Zo’n negentig producties zijn inmiddels al geboekt. De artiesten staan te trappelen en werkelijk in de rij, allemaal wetende dat ze bij een tweede coronagolf niet met hun contract aan de deur in Den Bosch zullen staan om koste wat het kost uitbetaald te worden („we houden elkaars handen figuurlijk vast, maar kunnen die ook weer loslaten”). Onder de artiesten zijn veel cabaretiers, zoals de genoemde Amhali, maar ook Guido Weijers, Patrick Laureij, Henry van Loon samen met Ronald Goedemondt, Pieter Derks en Veldhuis & Kemper. Ook is de komst van acteurs als Peter Blok en Pierre Bokma en muzikanten als Nielson en Lucas Hamming zijn bevestigd.

Nieuw werk ontwikkeld

Jeroen Dona: „Natuurlijk bieden we bestaand aanbod, maar veel voorstellingen worden speciaal voor Main Stage ontwikkeld. Er wordt voor het land meer nieuw gemaakt, speciaal voor 100 of 250 bezoekers. Hier kan men echter voor duizend mensen spelen en dat vraagt een ander aanbod. Artiesten die nog niet het reguliere circuit in zouden gaan, willen speciaal komen. Voor duizend mensen willen zij graag iets maken. Guido Weijers is een voorbeeld. Die had geen theatertour gepland, maar is wel bij ons te zien.”

Alex Kühne: „Het is fascinerend om te zien dat het totale aanbod van seizoen 2020 / 2021, zoals we dat ooit met elkaar bedacht hebben, verdwenen is. En dat we in theaterland een grote beweging aan het maken zijn om alles nieuw te maken en ook allemaal nieuwe afspraken te maken. En daarbij moet bovendien op het toneel de 1,5 meter afstand in de gaten worden gehouden. Het wordt een totaal ander aanbod dan een paar maanden geleden denkbaar was en waarbij tachtig man op elkaar symfonische muziek kon spelen.”

Ook K3 komt nog aan bod. Die concerten stonden overigens al gepland.

Vandaag is rood

Wie de foto’s van de zaal in Den Bosch ziet, kan zich gelijk wat bij het principe van straks voorstellen. Meerdere stoeltjes bij elkaar voor huishoudens, twee stoelen bij elkaar en ga zo maar door. Maar hoe hang je op een veilige manier je jas op, hoe zijn de wc’s ingericht en hoe beland je niet hutjemutje bij de kaartcontrole?

Dona: „De zaal is veilig en intiem tegelijk, maar je moet inderdaad ook de weg ernaartoe onder controle hebben. Bij de reservering geef je aan met welke samenstelling aan mensen je komt en of je een huishouden vormt. Je plaats in de zaal maakt vervolgens deel uit van een kleursector. Stel dat jij in kleursector rood zit, dan volg je vanaf het moment dat je op locatie komt de rode vloerbedekking.”

Hij vervolgt: „‘Rood’ brengt je, ook nog eens met pijlen, langs alle stops die je normaal gesproken in het theater maakt. De sanitaire voorzieningen dus, maar ook de horeca die niet op de traditionele manier gaat maar op de zelfbedieningsmanier die je wel kent van moderne bioscopen. Je drankje en voorverpakte lekkers mag je meenemen naar de zaal. Dus tja, de rode vloerbedekking volgen en je komt automatisch bij je stoel uit. Moeilijk is het niet. Mocht je een net voor het begin van de voorstelling nog een laatste zenuwenplasje moeten doen, dan kun je via diezelfde rode vloerbedekking in een cirkel weer terug waardoor je nooit kruisend verkeer krijgt. Met dank aan die zeeën van ruimte. Ook achter de schermen zijn dit soort maatregelen getroffen.”

Nee, nee, maar hier is het ja

Kühne draait nog eens aan zijn stuur en vult aan: „Als ik nu de maatregelen bij collega’s in het land zie, dan zie ik vooral stoelen met kruizen erop. Die zijn verboden. Het is nee, nee en nog eens nee. Het is dan fijn dat je stoelen kunt aanbieden die allemaal beschikbaar zijn. We hopen dat dat wordt gewaardeerd. De artiesten staan in ieder geval al op onze deuren te bonken.”

Lees ook: 5 x evenementen om tóch die festivalzomer te beleven