Pierre Oitmann Entertainment 14 feb 2020, 05:59

Leestijd: 4 minuten

Hoe muziek verliefdheid beïnvloedt

Liefde is de grote katalysator achter veel muziek die we horen, maar andersom heeft muziek ook zijn weerslag op onze gevoelens van verliefd zijn. „Onze beleving van muziek speelt zich diep in onze hersenen af”, zegt professor dr. Erik Scherder.

Verliefdheid is het mooiste gevoel dat er is. Al helemaal wanneer het wederzijds is. Je voelt het in je hele lijf, je hebt bakken met energie, je denkt de hele dag alleen maar aan die ene persoon en je kunt de hele wereld aan. Door allerlei processen in ons brein voelen we ons gelukkiger wanneer we verliefd zijn en we durven daardoor meer, aldus hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder van de Vrije Universiteit Amsterdam. „Als je verliefd bent, ben je minder angstig, want je hebt dan iemand gevonden met wie je samen bent, zodat je niet meer alleen hoeft te zijn. Eenzaamheid is een angst die ieder mens heeft.” Maar hoe komt het dat je ineens geraakt kan worden wanneer je een bepaald liedje voorbij hoort komen als je verliefd bent? „Muziek komt in je hersenen op heel veel plekken”, vertelt neurologisch muziektherapeut Inke Krudde. „Muziek doet iets met je aandacht en concentratie. Motivatie wordt ook door muziek aangestuurd. Er zijn zoveel facetten in je hersenen waarop muziek invloed heeft.”

Muziek en verliefdheid hebben een soortgelijke invloed op onze gemoedstoestand, licht Scherder toe. „Als je verliefd wordt, ontstaat er een verwachtingpatroon, waarbij er heel veel dopamine wordt aangemaakt, dus het beloningssysteem in de hersenen wordt dan geactiveerd. Wanneer die verwachting uitkomt, krijg je dat heerlijke gevoel van verliefdheid. Hetzelfde gebeurt bij muziek. Of je een muziekstuk nu goed kent of juist niet, maar in composities wordt een bepaalde verwachting ingelost wanneer een melodie een bepaald punt bereikt. Daarom luisteren we zo graag naar muziek.” Ondanks dat verliefdheid in onze hersenen ontstaat, is het verlangen naar iets of iemand (‘wanting’) totaal niet rationeel. „You can never be wise and be in love at the same time”, zoals Bob Dylan ooit opmerkte. „Je wil opeens iets en het kan je niet schelen hoe, terwijl je dat normaal gesproken wel iets zou kunnen schelen”, stelt Scherder. „Het beloningssysteem overheerst dan je verstand. Om die reden kopen mensen nieuwe schoenen, ondanks dat ze thuis al twintig paar hebben staan.”

Aantrekkelijk

Het luisteren naar muziek en verliefdheid hebben dus, eenvoudig uitgelegd, hetzelfde resultaat en die twee versterken elkaar. Krudde herkent dat in haar zangtherapie met patiënten met afasie en de ziekte van Parkinson. „Ik werk voornamelijk met mensen met een neurologische aandoening en je merkt dat als je met elkaar zingt de endorfine en dopamine, waar professor Scherder het over heeft, vanzelf wordt aangemaakt.” Iemand die musiceert, wordt bovendien aantrekkelijk gevonden, concludeert Scherder. „Muzikanten worden vaak als erotisch gezien. Musiceren roept iets romantisch op, daarom worden muzikanten, zowel vroeger als nu, omringd door mensen die verliefd op ze zijn.” Krudde, zelf muzikant, lacht smakelijk om de uitspraak van de neuroloog, maar herkent dat wel enigszins bij haar patiënten die in koorgroepen zingen. „Als je gaat zingen met z’n allen, ben je ineens een eenheid en trek je toch naar elkaar toe”, legt ze uit. “Je kunt echt wel verliefdheid kweken in zo’n groep.”

Bij liefdesverdriet speelt nostalgie juist een grote rol, zegt Scherder. „Je mijmert dan over hoe het was en hoe het zo fout had kunnen lopen. Bij verdriet koppel je bepaalde muziek aan een herinnering, net als bijvoorbeeld bij een uitvaart. Barbers Adagio For Strings wordt veel gedraaid bij begrafenissen, dus die herinnering wordt vaak aan dit muziekstuk gekoppeld. Dat gebeurt in de hippocampus.” Dat ziet Krudde ook gebeuren in haar therapiesessies. „Iemand schiet wel eens helemaal vol. Dat komt door die herinneringen die aan een liedje gekoppeld zitten.” Terugkijken op een herinnering kan je tegelijkertijd een goed gevoel geven, vervolgt Scherder. „Er zijn heel veel mensen die graag naar droevige muziek luisteren, maar die van zichzelf niet droevig zijn. Het geeft aan dat ze veel empathie hebben en ook dat zorgt voor een aanmaak van dopamine.”

Trauma

Is het goed om als je liefdesverdriet hebt constant naar droevige muziek te luisteren en te zwelgen in zelfmedelijden? „In de meeste gevallen wel”, meent Scherder. „Het helpt je bij de verwerking van verdriet, al zijn er ook mensen die juist vrolijke muziek luisteren om hun verdriet te verwerken. Het ligt er maar net aan hoe je in elkaar zit.” Liefdesverdriet is iets waar je doorheen moet en uiteindelijk voelen de meeste mensen zich daarna beter. Desondanks is het mogelijk dat liefdesverdriet lange tijd aanhoudt en dat je het ook fysiek kunt voelen. „Het is als het ware een soort trauma dat je ervaart en afhankelijk van de situatie, hoe je in elkaar zit en wat je in je leven hebt meegemaakt, ga je daar anders mee om.” Mocht je Valentijn je liefde toch niet beantwoorden, dan is het nog niet te laat, zegt professor Scherder geruststellend. „Een van de leuke dingen aan de mens is dat ‘ie altijd verliefd kan worden. Dat houdt nooit op.”