Pierre Oitmann Entertainment 20 dec 2019, 12:59

Leestijd: 4 minuten

Top 2000 al twintig jaar een traditie

Toen Kees Toering in 1999 het ludieke idee vatte om afscheid van het oude millennium te nemen met een lijst van tweeduizend liedjes, kon niemand vermoeden dat het twintig jaar later uitgegroeid zou zijn tot een volksfeest.

Hoewel het derde millennium officieel pas van start ging op 1 januari 2001 (want een nuljaar bestaat niet in onze jaartelling), werd de jaarwisseling van 1999 naar 2000 gezien als een belangrijk moment. Er was vrees voor de zogeheten millenniumbug en in religieuze kringen werd gespeculeerd dat het einde der tijden wellicht nabij was.

Twee decennia later draait de wereld gewoon nog om zijn as en ook de door Toering bedachte Top 2000 wordt nog steeds ieder jaar tussen Kerst en oudejaarsavond uitgezonden op NPO Radio 2. Stefan Stasse presenteert de lijst eind deze maand voor de achttiende keer en was er ook tijdens de eerste editie in 1999 bij. „Het was wel een ding dat het jaar 2000 kwam”, weet hij nog. Een continue lijst zoals de Top 2000 bestond voorheen nog niet. „Ik vond het wel een grappig idee en voor een keer leek het me heel erg leuk, maar ergens ook een beetje belachelijk; in de nacht ook plaatjes draaien, zeven dagen in de week.”

Beladen periode

Op de tweede dag van de eerste Top 2000 merkte Stasse ineens dat de lijst zijn eigen leven ging leiden. „Mijn vader was net overleden en hij had als wens het jaar 2000 mee te maken. Het was dus voor mij een beladen periode en al die liedjes kwamen me toch een potje binnen. We zaten in een smoezelig studiootje ergens op het Mediapark. Van sfeer was weinig sprake. Toch merkte ik dat er iets gebeurde, naar aanleiding van de reacties die binnenkwamen, met name de faxen.”

De faxrollen waren niet aan te slepen en ook de luistercijfers waren goed. Aanvankelijk was het niet de bedoeling dat er een vervolg op de Top 2000 zou komen, maar vanwege de goede reacties kon een tweede editie niet uitblijven; nu in aanloop naar de daadwerkelijke millenniumwisseling. Overigens stonden de tweeduizend liedjes in de eerste Top 2000 al vast. Luisteraars konden alleen op de positie van de nummers stemmen door een briefkaart of een e-mail te sturen. Queens Bohemian Rhapsody was de eerste nummer 1 en dat is ook twintig jaar later het geval.

Heilige mis

Freddie Mercury zwaait weliswaar nog altijd met de scepter in de ‘lijst der lijsten’, toch blijft de Top 2000 vernieuwen. De briefkaarten werden vervangen door een stemtool en de faxrollen hebben plaatsgemaakt voor appjes. „Je merkte langzaamaan dat er wat veranderingen kwamen”, aldus Stasse. „In eerste instantie had je de intimiteit van de radiostudio, van waaruit de lijst werd uitgedragen als een soort van heilige mis, via allemaal regels, maar op een gegeven moment gingen we naar een andere ruimte en kwamen er camera’s bij. Er werd gevraagd of je een uurtje ging chatten in de Top 2000-chatbox.”

Ook werden de platen gemiddeld jonger. In 2017 verdween de laatste vooroorlogse plaat uit de lijst. „In het begin was het echt een evergreenlijst. Je moet van goeie huizen komen, willen die eruit gekieperd worden. Heel lang heeft Marlene Dietrich erin gestaan. Gaat ze het winnen van Radiohead? Op een gegeven moment gaat tijd wel een rol spelen, want er komen meer jongeren bij die stemmen.”

Sprookje voor radioluisteraars

Tot en met 2008 startte de Top 2000 op Tweede Kerstdag, maar sinds 2009 begint ‘ie een dagje eerder. De grootste verandering voor de radio-uitzending van de Top 2000 kwam in 2010, toen de lijst voor het eerst werd uitgezonden vanuit het speciaal opgebouwde Top 2000 Café, dat ook te zien is in het tv-programma Top 2000 á Go-Go.

„Het Top 2000 Café is de combinatie van het sprookje vasthouden voor radioluisteraars, terwijl je aan de andere kant wil dat mensen het café afbreken omdat ze zoveel plezier hebben”, glundert Stasse. „Daar komt ook nog tv bij, waar ongeveer 400.000 mensen naar kijken in de avonduren. Dus je staat ineens op drie podia.” Het spontane idee van de voormalige zendermanager van NPO Radio 2 is uitgegroeid tot een Nederlandse traditie. „Het staat als een huis”, concludeert de langstzittende Top 2000-dj. „Dit is het liederlijke afscheid van het jaar, dat kan concurreren met kerst en oud en nieuw. Het hoort er gewoon bij.”

De 21e editie van de Top 2000 start op Eerste Kerstdag om 8.00 uur op NPO Radio 2. De volledige lijst wordt vrijdagmiddag vrijgegeven op de website van de radiozender, tijdens De Wild In De Middag.

Twintigste verjaardag

Ter gelegenheid van de twintigste verjaardag van de Top 2000 is onlangs een koffietafelboek verschenen, waarvan Leo Blokhuis een van de schrijvers is. Hij maakt dit jaar ook zijn debuut als een van de radiopresentatoren van de lijst. Daarnaast ligt de veertien cd’s tellende boxset Het Beste Uit 20 Jaar Top 2000 en zelfs een heuse Top 2000-scheurkalender in de winkels.

Staat van Stasse loopt op maandag 23 december van 20.00 tot 22.00 uur mee tijdens Serious Request: The Lifeline. Dit is te volgen op zowel NPO Radio 2 als NPO 3FM.