Zondag Met Lubach is terug: ‘Soms net guerrillacampagnes’
Nadat Zondag Met Lubach een seizoen pauze had, keert het gelauwerde programma zondag weer terug op de buis.
Arjen Lubach stond gedurende het voorjaar in tal van theaters op de planken, maar keert nu weer terug in zijn vertrouwde studio. Zijn items bepaalden in het verleden meer dan eens de onderwerpen bij de koffieautomaat en meer. Hij wist 65.000 mensen over te halen om een petitie te tekenen, waarin hij werd voorgedragen als Farao der Nederlanden, tal van radio-dj’s draaiden zijn Vroempoen-jingle en bijna een miljoen mensen downloadden de Kamergotchi-app.
TTIP
Sommige vooraanstaande politici benijden hem om zijn kunde om onderwerpen te agenderen, zo bleek nadat Lubach het handelsverdrag TTIP besprak. „Ik probeerde al een hele tijd aandacht voor TTIP te vragen”, zei toenmalig minister van Buitenlandse Handel, Lilianne Ploumen. „Ik schreef dan een opiniestuk, maar daar was geen krant in geïnteresseerd. Toen Lubach er aandacht aan besteedde, ontstond er plotseling een debat, er werden meer Kamervragen gesteld.” Over datzelfde onderwerp zei SP-Kamerlid Renske Leijten. “Ik heb twee keer Kamervragen gesteld, maar daar werd toen ontwijkend op geantwoord. Pas toen Lubach er aandacht aan besteedde, werd de ophef groot genoeg.”
Freek Janssen is head of content bij het communicatiebureau LEWIS en kijkt met bewondering naar de manier waarop Lubach te werk gaat. „Hij pakt het heel slim aan, zoals hij mensen aanspreekt en activeert. Het zijn soms bijna guerrillacampagnes.” Een goed voorbeeld vindt Janssen het stuk over het Beter Leven-keurmerk, waarin de Slechter Leven-stickers werden geïntroduceerd. „Hij wist de vinger goed op de zere plek te leggen en de actie was simpel. Mensen konden online de stickers downloaden en zelf opplakken. Dat had als gevolg dat mensen erover bleven praten, dat zo’n onderwerp nasuddert.”
Journalist of analist
Ook zijn algehele aanpak spreekt Janssen aan. „Het feit dat Lubach journalistiek met entertainment bindt. Hij zegt zelf dat hij geen journalist is, maar als je bijvoorbeeld kijkt naar zijn stuk over kernenergie dan brengt hij dat heel goed. Hij toont daarin waarom kernenergie misschien wel ten onrechte zo’n slecht imago heeft. Je kan zeggen dat hij meer een analist is dan een journalist, omdat hij zelf geen nieuwe feiten opduikt, maar er wordt wel degelijk onderzoek gedaan.”
Ondanks alle lof, is het niet zo dat al zijn pogingen evenveel vruchten afwerpen. Zo riep Lubach vorig jaar op om net zoals hij je Facebook-account te verwijderen. Naar schatting deden zo’n tweeduizend mensen met hem mee. Dat heb je het over slechts om 0,02 procent van alle Nederlandse Facebook-gebruikers. Ook is het niet veel als je bedenkt dat zijn programma ruim 800.000 kijkers trok en honderdduizenden mensen het item online zagen. „Het gebeurde niet”, zo analyseerde Tadek Solarz, directeur van het creatieve marketingbureau CMG, nadien. „Er gebeurde niets. Mark (Zuckerberg, red.) hield stand en de actie van Team Lubach ging uit als een nachtkaars.”
Neutraal beeld
Janssen vindt ook dat het programma niet perfect is. Waar een van Lubach zijn grote voorbeelden, John Oliver van het Amerikaanse Last Week Tonight, duidelijk een Democratische agenda heeft, probeert Lubach meer de neutrale schijn op te houden. „Hij laat zich soms te veel leiden door het beeld dat hij wil dat we van hem hebben. Dan wil hij de week na zijn stuk over rekeningrijden het raadgevend referendum behandelen. Alsof hij daar daarmee wil zeggen: ‘Zie je wel, we durven ook tegen D66-onderwerpen aan te schoppen’. Dat vond ik af en toe wat geforceerd. Volgens mij doet hij dat echt voor zijn imago.”
Toch ziet Janssen vooral het succes van Lubach, die de mensen met zijn manier van berichtgeving meer lijkt te bereiken dan het reguliere journaal. „De NPO probeert het af en toe wel wat luchtiger te verpakken, kijk naar de verkiezingsavonden waar ze vroeger ‘Herman de Scherman’ neerzetten. Maar het gaat niet alleen om grafiekjes en data. Het gaat om de hele manier waarop Lubach het brengt.”