Hoe vage Lazarus-shit van David Bowie ook geweldig kan zijn
80.000 kaarten vlogen de afgelopen tijd voor de David Bowie-musical Lazarus over de digitale toonbank. Dat is een enorme berg voor een betrekkelijk nieuwe titel die niet eerder in Nederland te zien was. Maar waarvoor kochten al die duizenden een ticket eigenlijk?
Metro probeerde dat zondagavond tijdens de première in DeLaMar in Amsterdam – daar is de voorstelling maar liefst een half jaar te zien – uit te vinden. Het antwoord: geen idee wat we eigenlijk gezien hebben. Maar… gaat dat zien! Na november dan, want de eerste twee maanden hangt het bordje uitverkocht op de deur.
Sinds Lazarus op 7 december 2015 in wereldpremière ging op Broadway in New York en later ook op West End in Londen te zien was, is er vaagheid maar tegelijkertijd bewondering over de show alom. Lees Britse en Amerikaanse recensies en je vindt louter superlatieven als ‘niet eerder vertoond’, maar ook krampachtige probeersels om het verhaal uit te leggen. Maar ja, (pop)artiest David Bowie zei het zelf al: I don’t know where I’m going from here, but I promise it won’t be boring. Hoe letterlijk is die uitspraak uitgekomen. Bowie wist al dat hij stervende was, maar deelde dat niet met de wereld. Hij bracht nog het album Blackstar uit (met het nummer Lazarus) en hij maakte de musical. Een maand na de première was hij dood. En wat hij achterliet, was inderdaad bepaald niet boring.
Ivo van Hove
Albert Verlinde haalde Lazarus met Stage Entertainment naar Nederland. Hij zal gejuicht hebben toen Ivo van Hove bereid bleek de regie in de hoofdstad op zich te nemen. Bowie maakte Lazarus namelijk samen met deze Vlaming, die sinds het begin van de eeuw ook furore maakt als directeur van Toneelgroep Amsterdam (nu Internationaal Theater Amsterdam geheten). Deze week is Van Hove al weer in New York om een nieuwe versie van West Side Story te regisseren, maar in DeLaMar heeft hij een op z’n minst bijzondere voorstelling achtergelaten.
„Ik wil laten zien dat musical méér is en breder. Dat is mijn missie”, zei Verlinde eerder. Meer dus dan The Lion King en Marry Poppins. Waarom hij in ons land nog altijd tegen het vooroordeel moet opboksen, is een raadsel. Musical betekent niet meer dan ‘een verhaal met muziek en songs’ en dat kan in tal van vormen worden gegoten. Ook uit de gedachtenkronkels van ene Bowie.
Mens van een andere planeet
In Lazarus zien we het alter ego van de ster, Thomas Newton, gespeeld door een uitblinkende Dragan Bakema (knap: hij nam de rol over van de oververmoeide Gijs Naber). Newton is een mens, maar afkomstig van een andere planeet. Als vervolg op de roman (1963) en de film (1976) The man who fell to earth – daarin speelde David Bowie het hoofdpersonage – wil Newton terug. Of weg. Of dood.
In een decor met koelkast, pick-up, een band achter glas en een geweldig gebruikt LED-scherm komen meerdere personages langs. Sommigen zijn echt, zoals Noortje Herlaar als Newtons persoonlijk assistent (zeer op dreef). Anderen spelen zich af in zijn ‘kapotte brein’, zoals de ontdekking van de avond, Teen Girl Juliana Zijlstra (de tiener wisselt de rol af met de al net zo talentvolle Venna van den Bosch).
Muesli en gin
Er wordt gemoord, geschreeuwd, gejankt, tja wat niet… En of Newton – die zijn dagen vult met muesli eten, gin drinken en tv kijken – gaat naar waar dan ook? Dat moet je natuurlijk zelf gaan zien. Zo, hebben we het verhaal toch nog geprobeerd uit te leggen. Vage shit dus, dat Lazarus, waarin kleinere rollen zijn weggelegd voor de Belg Pieter Embrechts (nu ook te zien in Instinct van Halina Reijn en Carice van Houten), Thomas ‘De Mol’ Cammaert, Jorrit Ruijs, Jeroen Molenaar, Esmée Dekker, Renée de Gruijl, Shary-An Nivillac en Holly Mae Brood.
Ben je er nog? Weet dan dat vage shit ook overweldigend kan zijn. Metro’s verslaggever ging in elk geval beduusd DeLaMar uit. Daar is theater toch voor bedoeld: om te vermaken en om te raken. Dat laatste gebeurt door geweldige acteerprestaties, een indrukwekkende vormgeving, maar bovenal door Bowies fenomenale arrangementen van zijn eigen songs. Onbekendere nummers klinken, maar zeker ook grote hits als This Is Not America, Changes, Absolute Beginners en Heroes. Dat Bowies portret tijdens het slotapplaus metershoog op het grote scherm verschijnt, zorgt voor nog wat extra kippenvel.