Carice vond acteerplezier door Halina terug
Halina Reijn de regisseur, Carice van Houten haar hoofdrolspeelster. Zo werkten de hartsvriendinnen nog niet eerder samen.
Daar zitten ze dan, in een Amsterdamse hotelkamer met een bedstee. Ieniemienie-biscuitjes op tafel. Halina Reijn en Carice van Houten: als hartsvriendinnen, beiden de 40 gepasseerd en de steractrices gaven wel vaker samen interviews. Maar nu is er het indringende filmdrama INSTINCT (donderdag in de bioscoop) met Halina als regisseur en Carice als hoofdrolspeelster.
Dit smaakt naar meer
Halina zit rechtop, klaar om op deze persdag INSTINCT zo goed mogelijk ‘aan de man te brengen’. Carice is, in kleermakerszit, de relaxedheid zelve. „Ik vond het héél leuk om zo samen te werken”, zegt ze meteen enthousiast. Ongevraagd voegt de ster uit Game of Thrones meteen toe: „Dit smaakt naar meer. We acteren nu samen in een serie (dramaserie Red Light, red.), maar als zich weer een goed verhaal aandient, dan werk ik graag weer met Halina als regisseur.” „Ik vond het supertof dat we ook nog eens meehielpen produceren”, zegt Halina, doelend op hun gezamenlijke productiebedrijf Man Up. „Eerlijk gezegd hebben we daar allebei altijd al veel interesse in gehad. We bespraken samen veel, over zaken die in onze ogen misschien wel anders konden.” Halina was dan voor INSTINCT wel de regisseur, maar: „Carice en ik willen meer produceren, maken en creëren. En niet alleen maar uitvoeren.”
Veel kwetsbaarder
De hartsvriendinnen noemen INSTINCT hun eerste filmbaby. Halina: „Doodeng, zenuwslopend en dus extra leuk als mensen het direct omarmen en belonen (zie kader). Op het toneel kan ik op een avond nog iets doen, in een filmzaal niet meer. Dat is voor mij heel erg wennen. Het is veel kwetsbaarder dan dat je alleen actrice bent. Daarom is het echt ónze film.”
Carice van Houten is in INSTINCT de ervaren psychologe Nicoline met een nieuwe baan in een tbs-kliniek. Daar zit zedendelinquent Idris (Marwan Kenzari), die volgens een behandelteam na vijf jaar voor het eerst op onbegeleid verlof mag gaan. Nicoline vertrouwt Idris voor geen meter en wil het verlof tegenhouden. Een soms verstikkend machtsspel tussen de psychologe en – zo blijkt – haar manipulatieve cliënt ontstaat. Ondanks haar deskundigheid en door opkomende verliefdheid raakt Nicoline in die strijd volledig verstrikt.
Het slot van INSTINCT is geweldig, verklappen we alvast. Ook Carice heeft genoten, niet in de laatste plaats van haar vriendin de regisseur. „Ik wil eigenlijk niet meer anders. Laat ik de druk op Halina even hoog leggen, haha. Op de laatste draaidag (er waren er slechts 23, red.) gaf Halina een speech, toen voelde ik me ontroerd.”
‘Een beetje klaar met filmen’
Na een korte stilte vervolgt ze: „Ik was eerlijk gezegd een beetje klaar met filmen. Ik vond in acteren niet meer echt het plezier, kon mijn ei steeds minder kwijt. Dat is door deze film en Halina helemaal terug. Goeie projecten kwamen al even niet langs, maar hier kon ik mijn tanden in zetten. Deze rol daagde me uit.” Halina weer even als regisseur: „Uiteraard belde ik Carice als eerste. Ik heb haar gelijk uitgelegd wat ik met INSTINCT wilde, dat het geen sociaal drama over tbs in ons land moest worden. Dat in haar rol alles moest zitten wat ik ooit had gespeeld en dat het moest gaan over machtswellust en seksualiteit. Over in hoeverre we een dier zijn, geleid door onze driften, of intellectuele beschaafde figuren. Dat sprak Carice gelukkig meteen aan.”
Geen sociaal drama dus, maar actueel is het onderwerp in Nederland natuurlijk wel. Halina: „Ik ben geïnspireerd door een EO-programma over liefde in de tbs. Daar was ik totaal door gefascineerd. Paul Verhoeven zei ooit tegen mij: ‘Je kunt alleen maar een film maken als je een vraag hebt.’ Nou, die had ik. Waarom kan een zo goed opgeleide vrouw, die alles weet over een cliënt, hoe kan zij tóch in die val lopen? Waarom gebeurt dat? Waarom zijn we zo?”
Diepe bewondering
INSTINCT was al geschreven voordat tbs-klinieken in ons land en beslissingen van therapeuten zo in het nieuws kwamen. Halina: „Maar anders had ik ook geen maatschappijkritisch drama willen maken. Ik zou het eerder opnemen voor mensen die nog bereid zijn om dat werk in zo’n instelling te doen. Het lijkt me ongelooflijk zwaar, daarvoor heb ik diepe bewondering.”
Bewondering hebben de twee, als gezegd, ook voor elkaar. Zou Carice het aan kunnen dat Halina een film regisseert zonder haar als actrice? Lachend: „Met Nicole Kidman ofzo? Nou… ik denk dat Halina heel goed zonder mij kan, maar de combinatie van ons twee werkt gewoon. Voor ons allebei. We zijn van plan, ook door ons productiebedrijf, om ons verder te ontwikkelen en samen te groeien.”
Direct in de prijzen, vieren met thee en een appel
INSTINCT werd de vorige maand op het internationale filmfestival van Locarno (Zwitserland) uitgeroepen tot beste film – Variety Award – en geselecteerd voor de festivals in Toronto, Chicago en Londen. Vrijdag opende de film het Nederlands Filmfestival en als klap op de vuurpijl is INSTINCT ook nog eens verkozen tot de Nederlandse Oscarinzending. Je kunt als regisseur en hoofdrolspeelster die voor het eerst op die manier samenwerken slechter beginnen…
„Zo’n vliegende start voelt nogal fijn ja”, zegt Carice. „Maar Nederland is ons thuis, hier vinden we het toch het spannendst”, vult Halina in één adem aan. „We zijn wel heel blij en opgelucht dat de eerste buitenlandse recensies meteen positief waren. En die prijs in Zwitserland was gewoon vet, zeker omdat we een controversiële film hebben gemaakt.” Carice: „INSTINCT deed in Locarno veel met mensen in de zaal. Dat was prachtig om te zien.”
Hoe vieren de twee zo’n prijs eigenlijk? Halina: „We waren al in Nederland en moesten hals over kop terug naar het festival.” Carice: „We zijn elkaar wel even in de armen gevlogen, maar nachten doorhalen kunnen we ons niet meer veroorloven.” Halina: „Terwijl iedereen ging feesten, vroegen wij of we terug naar het hotel mochten, haha. Zaten we daar heel suf. Carice met een kopje thee en ik met een appel. De glamour hebben we jarenlang keihard ervaren hoor, maar nu vinden we het fijner om thee te drinken en te kletsen.”