Erik Jonk Entertainment 19 sep 2019, 06:45

Leestijd: 6 minuten

Paul van Loon: altijd in voor grumor

Met drie nieuwe boeken en een theatertournee, overlaadt successchrijver Paul van Loon de jeugd weer met zijn grumor.

Duizelingwekkend, hoeveel titels kinderboekenschrijver en zanger Paul van Loon uit zijn ‘pen’ heeft getoverd (op zijn Wikipediapagina moet je scrollen). Maar schrijfmoe is de 64-jarige Brabander allerminst. Wat heet: een remake van Ontsnapt uit de Dode Hoek is net uit, net als het nieuwe Foeksia en de Bezembus. Woensdag volgt een nieuwe Dolfje Weerwolfje, Dolfje ontvoerd! En vanaf zondag is hij met zijn band (en zijn beroemde Griezelbus) tot en met mei te zien met de theatervoorstelling De Griezelbus on tour. Genoeg grumor dus, zoals Van Loons griezelverhalen met humor in één woord heten.

Uitpuilende boekenkasten

Als Metro Paul van Loon treft (de afgelopen zomer), is het zo heet dat een weerwolf deze dag geen kik zou geven. In zijn werkkamer is het lekker koel. En vol: Dolfje zit als grote knuffel in een stoel tegenover Van Loons werkplek, her en der hangen griezelige poppen en boekenkasten puilen uit. Het zijn vooral zijn eigen boeken, meer dan honderdtwintig titels in allerlei talen. Van Loon, ook in huis met onafscheidelijke zonnebril en hoed, stelt eerst zijn kat netjes voor. „Hij is bang voor van alles en nog wat.” En dan over al die boeken: „Zelf heb ik geen idee hoeveel het er zijn. Wie het doet weet ik niet, maar iemand houdt het bij op Wikipedia. Dat is wel handig. Maar het is toch niet zo belangrijk? Ik heb ook geen idee hoeveel boeken ik heb verkocht. Elk boek is gewoon een nieuw kindje dat ik zo goed mogelijk probeer te maken. Daar gaat het om.”

Hoewel Van Loon soms een boodschap uitdraagt (zie onderaan over de dode hoek), hoopt hij vooral dat zijn jonge lezers ‘een leuke tijd beleven’. „Grappig genoeg verscheen de eerste Dolfje 23 jaar geleden en kom ik er nu pas achter dat hij heel veel invloed heeft gehad op kinderen. Vooral kinderen die een beetje anders waren. Ik kom ze nu als volwassenen tegen en dan bedanken ze me soms huilend. Dan zeggen ze ‘ik had een verrotte jeugd, maar jij hebt me gered. Door dat boek kon ik wegduiken en ontdekken wie ik was’. Mooi om te horen natuurlijk, terwijl ik gewoon probeerde een goed verhaal te maken.”

‘Ideeën overvallen me’

Zoals hij er al zovele maakte. Van Loon wijst op zijn hoofd: „Ik heb genoeg drive, maar ben wel afhankelijk van wat er hier binnenkomt. Dolfje ontvoerd! kwam hoog boven de wolken, terugvliegend vanaf Aruba, pats bij me binnen. Tijdens de vlucht heb ik zes bladen vol geschreven in mijn aantekeningenboek. Ideeën die me overvallen, zijn meestal de leukste. Dan kan ik zelf namelijk verbaasd zijn. Ideeën moeten me triggeren. Tijdens het schrijven ben ik dan zelf benieuwd wat er in het volgende hoofdstuk gaat gebeuren. Ik schrijf bijna zoals een lezer leest.” Ideeënloos is hij nooit. „Ik kan tot en met 2022 vooruit.”

Van Loon volgde ooit de Kunstacademie, tekenaar worden was zijn doel. Maar hij werd die successchrijver en ook zanger/gitarist in de band Paul van Loon & Andere Snuiters, die vanaf dit weekend de theaters langs trekt. „Ik zie die optredens als een uit de hand gelopen lezing. Voorlezen op scholen en in bibliotheken doe ik niet meer. Ik deed soms vier lezingen op een dag. Ik wilde wat anders en dat is uiteindelijk de band geworden, waarbij ik de lezers nu in het theater ontmoet. Ook volwassen staan dan voor de tafel, met hun 23 jaar oude Dolfje-boek. Het signeren na afloop duurt meestal langer dan de voorstelling, haha. Deze keer kunnen de kinderen ook een kijkje nemen in de Griezelbus. Die staat buiten voor de deur.”

Leeslol verdwenen

Van Loons lezerspubliek is nog enorm. „Maar na de basisschool is het moeilijk om ze, als tiener, aan het lezen te houden”, weet hij ook. „Dat komt door al die apparaten. Het is ook iets van alle tijden hoor. Dat je verplichte boekenlijsten op de middelbare school kreeg, daar verdween de leeslol ook wel van. Lezen moet je aantrekkelijk maken. Kinderen hebben altijd een lievelingsboek. Het papier van dat boek voelt op een bepaalde manier, het ruikt op een bepaalde manier. In een apparaat als een e-reader zijn alle boeken hetzelfde en zijn ze niet bijzonder.” Hij loopt naar de uitpuilende kast en heeft zijn eigen lievelingsboek zo te pakken, Paulus en Wawwa. „In 1962 bij mijn eerste communie gehad van tante Willy en ome Jan. Zoiets bewaar je je hele leven. Zo’n boek kan je troost bieden, dat is iets magisch toch? Als kinderen me vragen wat schrijven precies is, dan vertel ik dat ik tover. Eerst is er niets. Dan is er een idee, een vonk in je hoofd. En uiteindelijk wordt dat idee iets materieels wat iedereen kan pakken. En dan vertel ik ook dat hun schermpje van de smartphone of tablet over drie jaar kapot is en dat een boek wel ouder dan honderd jaar kan worden.”

Zijn liefde voor boeken is treffend te zien in de theatertournee. „Aan het begin van de voorstelling vraag ik altijd applaus voor de boeken. Zo belangrijk vind ik ze. Jammer dat apparaten te veel macht krijgen. Dat je kinderen op elke hoek van de straat op hun smartphone ziet kijken, omdat ze bang zijn een berichtje te missen. Nou, ik weet wel wat ze missen. Helemaal niks.”

Aandacht blijven vragen voor de dode hoek

Paul van Loon schreef Ontsnapt uit de Dode Hoek in 2007, een boek uit de Griezelbusreeks en in opdracht van het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Het onderwerp dode hoek grijpt de schrijver nog altijd aan. Onlangs verscheen een herziene uitgave, met nieuwe illustraties. Vorige week vroeg hij samen met Veilig Verkeer Nederland en minister Cora van Nieuwenhuizen weer aandacht voor het onderwerp.

Van Loon: „Nog steeds vallen er door de dode hoek vijftig slachtoffers per jaar. Kinderen zijn zich er niet van bewust dat het gevaarlijk is en dat chauffeurs van bussen en vrachtwagens je niet kunnen zien. Ik ben zelf eens in een vrachtwagen gaan zitten om het te ervaren, zo’n groot bakbeest. Men kreeg het voor elkaar om dertig kinderen bij elkaar te zetten die ik door de dode hoek niet kon zien. Dértig! Da’s een hele schoolklas. Er zijn tegenwoordig meer spiegels en cameraatjes. De chauffeur moet echter ook op het andere verkeer letten en een dode hoek is er nog steeds. Het boek lag nooit eerder in de winkel en werd alleen naar scholen gestuurd. Ontsnapt uit de Dode Hoek is nu wel te koop. Maar veel belangrijker vind ik dat de aandacht blijft. Al zou ik daar maar één kind mee redden.”