Erik Jonk Entertainment 11 apr 2018, 05:00

Leestijd: 5 minuten

#Trueselfie: de één wil dood, de ander is doodziek

Metro volgt tot en met 7 mei de #trueselfie-weken van de NPO. In deze aflevering: het drieluik Tweestrijd.

Wat gebeurt er als een terminaal zieke en een suïcidale jongere elkaar ontmoeten? De één gaat dood omdat zijn lichaam het opgeeft, voor de ander is de dood een mogelijke uitweg voor een leven dat hij niet meer wil. De documentaire-drieluik Tweestrijd (vanaf 11 april drie woensdagen om 21.40 uur bij de EO op NPO 3) verbindt twee jongvolwassenen aan elkaar. Een jaar lang trekken zij samen op. Begrijpen zij elkaar en hebben zij elkaar iets te bieden?

Ingewikkelde vraag

Een van de drie suïcidale jongeren is Remy (30). Hij zit – vooral zat – vaak diep in de put en vlucht dan in drugsgebruik. Op de vraag hoe het met hem gaat: „Pfoe, ingewikkelde vraag. Nu de woensdag van de eerste uitzending dichterbij komt, vind ik het superspannend. Dat sluimert de hele dag. Buiten dat kan ik ‘prima’ zeggen. Mijn studie sociaal-pedagogische hulpverlening is zo goed als afgerond, ik heb een leuke vriendin en heb werk gevonden in een instelling voor forensische psychiatrie. Dat zijn dingen die voor mij nu belangrijk zijn.”

Gebeurt er wel iets?

Maker en EO-verslaggever Johan Eikelboom, volgde ook Rosan met Sander (maagkanker) en Dorien met Charissa (ernstige spierziekte). „Helaas is Sander al overleden.” Ook voor Eikelboom was het spannend. „Het is toch afwachten of er iets gebeurt, of de duo’s elkaar iets te vertellen hebben. Gelukkig zijn het mooie ontmoetingen geworden. Ik voel me bevoorrecht dat ik zo lang met hen mocht praten.”

Nadat Remy zich redelijk spontaan voor Tweestrijd had aangemeld, ging het tijdelijk slecht met Remy. „Toen ik uit die depressie en crisis opkrabbelde en de opnames voor de deur stonden, begon ik heel erg te twijfelen. Wilde ik dit eigenlijk wel? Het werd voor mij een letterlijke tweestrijd of ik dit wel wilde doorzetten. Ik wilde niet meer dat mensen zouden zien met welke shit ik kamp: mijn depressies, mijn suïcidale gedachten en mijn drugsverslaving. Ik merkte dat ik niet meer wilde omdat ik me er voor schaam. Toen realiseerde ik me ook het uitgangspunt van het programma: dat het erover mag gaan en het taboe rond zelfmoord doorbreken. Ik kon het voor mezelf niet meer verantwoorden om het niet te doen. Dan zou ik juist bijdragen aan het taboe. Tja, fuck it Remy, dacht ik toen. Dan maar met de billen bloot.”

Zelfmoordenaars egocentrisch

Dat deed hij. Eikelboom: „Remy liet me videofragmenten van zijn donkerste dagen zien. Ik zag pillen, ik hoorde wartaal. ‘Ik schaam me zo’, zei hij dan. Maar hij durfde het wel allemaal te vertellen.” Dat is volgens de maker gelijk ook het fundament onder het programma: „Praten is cruciaal. Vroeger werd er op fluistertoon over zelfmoord gesproken, werden mensen die zichzelf van het leven beroofden zelfs als egocentrisch gezien. Maar je mag depressie en suïcidaal gedrag benoemen, want dat doorbreekt de schaamte. De gesprekken tussen de deelnemers gaf hen best wat lucht, van beide kanten. Je ziet verwondering en zeker geen veroordeling.”

Remy werd voor Tweestrijd gekoppeld aan Erik, die aan slokdarmkanker lijdt. Eriks vooruitzicht was twee jaar geleden al slecht, maar hij is er nog altijd. Tussen de twee ontstond een mooie bromance, er was een klik. „In de kern wil ik net als hij blijven leven natuurlijk”, zegt Remy. „Suïcide en de dood voelen voor mij als een soort geruststelling als de nood qua destructieve gedachten het hoogst is. Als ik zó in paniek ben dat ik denk dat ik nooit meer los kom van mijn demonen. Van binnen wilde ik er echter altijd wat van maken en dat wil ik nog steeds. Dat herkende ik bij Erik, want die wil júist blijven leven.”

Niemand heet erom gevraagd

Zulke constateringen maakten het voor Eikelboom het meest bijzondere programma dat hij ooit mocht maken. „Diep van binnen willen mensen met suïcidaal gedrag natuurlijk niet dood. Maar dat hoofd hè, dat geworstel, elke dag weer. Ik realiseerde me dat helemaal niemand daar om heeft gevraagd.”

Remy vond de ontmoetingen soms ook lastig. „Toen ik net uit een verslavingskliniek kwam en het wat beter met me ging, was Erik heel blij voor mij. Ik voelde me wat bezwaard om het hem te vertellen. Dat ik het over plannen had, die hij nooit meer kan maken. Maar wat fijn was, was dat hij de dingen waar ik mee worstelde eigenlijk wel herkende. Hij denkt natuurlijk ook vaak aan de dood. In zijn eigen strijd is hij soms ook totaal wanhopig.”

De angst om het over zijn problemen te hebben, verdwenen door de ontmoetingen met Erik. „Ik kan het erover hebben, maar alleen als ik me veilig voel. Bij hem voelde ik herkenning en acceptatie.” Remy hoopt dat mensen hem nu gaan zien zoals hij is. „Ja, ik kan grappig, leuk, creatief en sociaal zijn en lekker ouwehoeren. Maar mijn andere kant is soms depressief, destructief, gefrustreerd en somber.”

Chatbot Sanne

Tweestrijd is een van de programma’s tijdens de #Trueselfie-weken van de NPO. Deze worden gehouden omdat drie op de tien jongeren weleens kampt met een depressie of gedachten aan zelfmoord. Voor Tweestrijd werkt de EO samen met 113 Zelfmoordpreventie. Samen ontwikkelden zij chatbot Sanne, een fictief personage van een meisje dat een zelfmoordpoging heeft overleefd. De chatbot is door de EO en 113 gezamenlijk ontwikkeld om zelfmoord onder jongeren bespreekbaar te maken. Chatten met Sanne kan hier.

Aftertalk

Na de eerste aflevering is online ook een aftertalk op npo3.nl/aftertalk onder leiding van Renze Klamer. Hij praat met Rosan (een van de deelnemers aan Tweestrijd) en Jan Mokkenstorm, psychiater bij 113 Zelfmoordpreventie. De online aftertalk is direct aansluitend aan het tv-programma.