Lisa Vermeij Entertainment 25 apr 2017, 03:55

Leestijd: 3 minuten

Dat Wordt Oorlog! eerder gestopt om heftig conflict

Onrecht, honger, diefstal, manipulatie, wraak en alternative facts. Als iemand onder de juiste omstandigheden op de juiste knoppen drukt, is iedereen in staat oorlog te voeren. Misschien heb je het jezelf weleens afgevraagd? Wat zou jij doen in tijden van oorlog? In het nieuwe BNN-programma Dat Wordt Oorlog! laat Jan Versteegh zien hoe makkelijk mensen tegen elkaar worden opgezet. Het ging er heftig aan toe, want ze hebben het programma een dag eerder moeten stoppen.

Dat Wordt Oorlog! is gebaseerd op het Robbers Cave Experiment, dat in 1954 voor het eerst werd uitgevoerd in de Verenigde Staten. Daar werden twee groepen jongens van 12 jaar zonder dat ze het wisten tegen elkaar opgezet. In het BNN-programma zijn Jan Versteegh en psycholoog Dr. Jan-Willem van Prooijen van de VU de poppenspelers die de teams volgens een psychologisch proces tegen elkaar opzetten. Vanuit de control room wordt er van alles ingezet om haat en afgunst tussen de groepen te creëren en dat gaat er behoorlijk hard aan toe. „Het is schokkend om te zien hoe we met weinig middelen zoveel resultaat kunnen boeken dat er echt heftige conflicten ontstaan”, zegt Jan Versteegh tegen Metro.

Vertel, op wat voor manier manipuleren jullie de teams?
Een van de taken was: maak eerst een opdracht af en daarna kunnen jullie ontbijt halen. We hadden twee verschillende ruimtes, een met ontbijt en een zonder ontbijt. Het ene team kwam dus in een ruimte terecht zonder ontbijt, waarbij het dacht dat het andere team hun ontbijt had meegenomen. Zo ontstaat er een conflict, het idee dat je iets wordt afgenomen resulteert in een cirkel van wraak. Er was sowieso veel worsteling om eten, mensen veranderen dan echt in beesten.

Waarom hebben jullie Dat Wordt Oorlog! gemaakt?
Oorlog is iets van alle tijden. In ons experiment worden twee groepen tegen elkaar opgezet, maar dit is ook hoe volken tegen elkaar worden opgezet. Kijk bijvoorbeeld naar de Tweede Wereldoorlog, daar was ook een groep waarvan de rest moest denken dat het slechte mensen waren. Je denkt misschien dat je zelf niet vatbaar bent voor dit soort praktijken, maar in ons programma zie je dat gewone mensen met weinig middelen toch in staat zijn om het slechtste in elkaar naar boven te halen.

Maar dan zou ik bijna denken, jullie hebben gewoon allemaal mensen gecast die heel opvliegerig en agressief zijn?
Nee, we hebben geprobeerd een zo gevarieerd mogelijk gezelschap samen te stellen. Sommige mensen zijn juist heel passief, terwijl er ook een paar tussen zitten met een kort lontje. De teams bestaan uit doorsnee mensen tussen de 18 en 32 jaar. De deelnemers wisten niet van het experiment af, ze dachten dat ze meewerkten aan een realityprogramma.

Het programma liep nogal uit de hand en jullie zijn een dag eerder gestopt. Waarom?
De teams gingen elkaar zo erg te lijf, dat het niet meer verantwoord was om het programma langer door te laten gaan. De teams gingen elkaar ’s nachts bezoeken en ze gingen afval verzamelen om zo elkaar te kunnen opfokken. Er heerste zoveel haat, er was echt een idee van we gaan elkaar slopen.

Wat kunnen we leren van Dat Wordt Oorlog!?
We zijn allemaal in staat tot conflict. We leven in een tijd waarin met tweestrijd wordt gewerkt, bijvoorbeeld in de politiek. Er zijn altijd groepen mensen die worden uitgesloten. Dit klinkt misschien een beetje ‘geitenwollensokken-achtig’, maar als we het gezellig willen houden, dan zullen we het samen met zijn allen moet doen. Ongeacht geloof, rijkdom, intelligentie of leeftijd. In ons programma zie je hoe mensen worden gemanipuleerd. Daarom moet je goed opletten wanneer je wordt gemanipuleerd of wanneer je echt iets doet wat jij zelf wil. Hou je hoofd koel en wees gewoon een beetje lief voor elkaar.

Dat Wordt Oorlog! is vanaf 25 april vier dinsdagen te zien om 20.30 uur bij BNN op NPO 3.