Erik Jonk Entertainment 22 mrt 2016, 20:07

Leestijd: 5 minuten

Hannah Hoekstra maakt mannen gek in De Helleveeg

Hoe beklemmend het filmdrama De Helleveeg ook is, Hannah Hoekstra voelde zich als een kind in een snoepwinkel.

Slechts de filmsong Diggin van Kovacs is heel erg van nu, in de nieuwe Nederlandse speelfilm De Helleveeg naar een nog jong boek van A.F.Th. van der Heijden (zie onder). De bioscoopganger wordt 117 minuten ondergedompeld in de sfeer van de jaren vijftig, zestig en plukjes zeventig en tachtig. Tijden waarin huiskamers rookhollen waren en waarin vooral de vuile was buitenhangen ondenkbaar was. Beklemmend, dat gevoel kreeg Metro bij het kijken naar de sores van de Brabantse familie Egberts. Indrukwekkend, dat is overigens ook een woord dat bij De Helleveeg past.

Dat laatste is onder meer de verdienste van Anneke Blok en Gijs Scholten van Aschat als de verschrikkelijke vader en moeder, hoewel ze in die tijd misschien niet beter wisten. Maar het is zeker de verdienste van Hannah Hoekstra, als de geweldige helleveeg Tiny. Feeks, duivelin, heks, het zijn synoniemen van helleveeg. En dat vinden haar ouders en zus (Hadewych Minis) dan ook. Het enige goede contact heeft Tiny met haar neefje Albert, op oudere leeftijd een rol van Benja Bruijning. Ze windt als virtuoze leugenaar de mannen om haar vingers, pap en mam vinden het meestal maar niks. Meldt ze zonder blikken of blozen zwanger te zijn, dan kijkt Scholten van Aschat naar de hemel en schreeuwt hij ‘Here God, dat het ongeluk weer op dit huis moet neerdalen’. Ondertussen blijkt Tiny, die in het huishouden als sloof wordt ge- of misbruikt, een vreselijke geschiedenis uit haar jeugd te hebben. Toch blijft ze, want zo ging dat toen, aan haar familie en uiteindelijke man (Robbert de Hoog) hangen. Bitter als ze is.

Brabantse tongval

Hoekstra, winnares van een Gouden Kalf voor Hemel (2012) en bij vele honderdduizenden bekend als de mooie Marie Louise in de reeks Mees Kees, moest voor De Helleveeg als Rotterdamse de Brabantse ‘g’ en tongval onder de knie krijgen. „Heel goed luisteren en veel spreken”, is het geheim daarbij, zegt Hoekstra een paar uur voor ze over de rode loper van de première mag schrijden. Ze heeft net een complete doorloop van een toneelstuk gedaan en is er met haar drukke hoofd nog amper bij. „Het is niet moeilijk om veel met Brabanders te praten, want als die mensen eenmaal beginnen, dan houdt het niet meer op, haha. En verder, ach, daar ben ik toch acteur voor?”

Ook al is er première- en toneelstress, ze heeft maar wat genoten van De Helleveeg. Veel acteurs spelen veel verschillende leeftijden, Hannah Hoekstra zien we zelfs als 14-jarige, maar ook als een dame van 69. De schmink is niet bij elke acteur tot in perfectie gelukt, maar sommigen zijn spectaculair. Vooral Hadewych Minis als trillende hoogbejaarde en de als oude man werkelijk onherkenbare Robbert de Hoog. Hoekstra: „Als acteur was ik als een kind in een snoepwinkel. Ik vrees dat ik dat nooit meer mee ga maken. Al zou ik het willen, dit was een ‘once in a lifetime experience’. Ongelooflijk om dat te doen.”

Blaren in knielholtes

Hoekstra moest bij elke leeftijdswissel op een klimrek klauteren en achterover vallen om de wereld op z’n kop te bekijken. Uiteraard werd dit op één dag gefilmd. „Oh, ik kon mijn benen niet meer bewegen na de dag. Dat was heftig. Ik wist nog van vroeger dat ik dan altijd blaren in mijn knieholtes had van het ondersteboven hangen en die had ik nu weer.” Dat was de speeltuin-Tiny, maar wat laat haar leven ons zien? „Ik hoop dat iedereen als mens naar zichzelf kan kijken en zich afvraagt hoe anderen met jou omgaan en jij met hen. De film moet je breder raken dan alleen het leven van die vrouw. Het kan ook over je eigen onvolmaaktheden en hypocrisie gaan. Of mensen in deze tijd meer voor zichzelf kiezen, zal per persoon verschillen. Maar dat er in die tijd een sterk moreel oordeel was, is duidelijk. Als je als vrouw niet achter het aanrecht stond en geen man en kind had, dan was je mislukt en werd je uit de maatschappij gezet. Ik ben benieuwd naar wat dat voor bril opzet naar de tijd waarin wij nu leven. Laat De Helleveeg een opstapje zijn voor de vraag: waar willen we eigenlijk heen?”

Confronterend of niet, we zien in De Helleveeg hoe de actrice er dus ooit als 69-jarige uit kan zien. Lachend: „Best een lekker wijf dan nog toch, die Hoekstra? Maar we weten natuurlijk niet hoe ik echt oud zal worden. Een interessant experiment was het zeker.”

De wijk van A.F.Th.

A.F.Th. van der Heijden schreef De Helleveeg nog maar drie jaar geleden. Het was zijn eerste roman na Tonio, het indrukwekkende boek over zijn verongelukte zoon. Regisseur en scriptschrijver André van Duren (De Bende van Oss) las zó’n wervende recensie dat hij besloot: dit moet een film worden. Van Duren: „Van der Heijden schreef het in vijf weken. Over het script deed ik vijf maanden, ik ben niet zo snel als hij.” De Brabander is een provinciegenoot van ‘A.F.Th.’ en besloot te filmen in de Eindhovense arbeiderswijk Tivoli, daar waar de schrijver werd geboren. Omroep Brabant bleek zo trots op die keuze dat een serie werd gedraaid, Making of De Helleveeg. Van der Heijden bezocht zijn roots en de set tijdens de opnames.

De Helleveeg is vanaf donderdag te zien.