Erik Jonk Entertainment 3 dec 2015, 19:45

Leestijd: 6 minuten

Yes, muzieklijstjestijd! Erik de Zwart legt uit

Talloze muzieklijsten worden de hele feestmaand weer gedraaid op tal van zenders. ‘Mister lijstjes’ Erik de Zwart (58) verklaart.

Een lijstjesman, zo mag je Erik de Zwart wel noemen. Betrokken bij en presentator van Radio Veronica’s Top 1000, lang een van de mensen van de Top 100 Aller Tijden, altijd man van de Top 40 (zelfs nu als voorzitter van de Stichting Top 40, terwijl die lijst door 538 wordt uitgezonden). De huidige station director van Radio Veronica heeft er dus wat mee.

Radio niet meer uit

Niet alleen De Zwart. Wat is dat toch, dat we radio soms misschien sporadisch luisteren, maar in de twaalfde maand van het jaar de knop van dat ding niet meer uitzetten omdat er een ellenlange lijst vol nostalgie, klassiekers en tijdloze gouden hits voorbijkomt? Deskundige De Zwart spreekt zich uit.

Hoe is het begonnen?

Radio Veronica bedacht in de jaren ’60 de Top 100 Aller Tijden. Die werd uitgezonden op Goede Vrijdag, toen nog het momentum van overpeinzing. Het was nog de schaarste die regeerde. Hitparadezender Veronica werd verguisd door het publieke bestel. Tja, wij draaiden wat het volk mooi vond, terwijl de VARA bijvoorbeeld uitzond wat de man in de straat vooral niet wilde horen. Grappig dat het guilty pleasuregevoel juist door Matthijs van Nieuwkerk later bij de VARA in het leven werd geroepen.

Abba een taboe

Maar hoe zit het met die lijstjes dan?

Het is een uitlaatklep. Je kon anoniem stemmen op een liedje dat je leuk vond. Je hoefde aan je buurman of je collega niet te laten merken wat je nou echt mooi vindt. Het laatste taboe is natuurlijk dat je Dancing Queen van Abba gewoon harstikke graag hoort.

Die publieke omroep heeft ondanks het vroegere verguizen nu wel de succesvolste lijst.

Ja, de Top 2000 was de redding voor de publieken om luisteraars te hebben. Maar ik geef toe, het is goed gedaan met het bijbehorende café en de tv-uitzendingen. Het is eigenlijk ironisch en grappig tegelijk.

Wat is er zo leuk aan lijstjes?

Dat ze discussie opleveren. Wat staat er 1 en 2, wat staat er allemaal in en wat vinden we daarvan? In de lijsten zit emotie, iedereen heeft zijn eigen herinneringen aan welke plaat dan ook.

En waarom zitten we aan de radio gekluisterd?

We zijn met z’n allen best gewoonte- en ordediertjes. Aan het einde van de week willen we de zaken een beetje op orde hebben, zodat we goed het weekend ingaan. Daar hebben we de Top 40 voor, die even de week op een rij zet. Aan het einde van het jaar hebben we de grote lijsten, waarbij we met z’n allen de horloges gelijkzetten en horen wat ook al weer de klassiekers zijn. Wat zijn toch die platen waar we niet over uitgepraat raken? We merken het bij Radio Veronica, waar we een stuk of vijf lijsten per jaar hebben, van een zero’s-lijst tot die Top 1000, iedereen keer zien we een opleving in luistercijfers. Mensen vinden het gewoon hartstikke leuk.

Dertien in een dozijn

Wat valt je op als er gestemd is?

Dat de echte pop- en gitaarmuziek nog veruit het populairst is als het om klassiekers gaat. Dancemuziek vinden we hartstikke leuk, maar daarbij zie je maar een paar blijvertjes. Oneerbiedig gezegd zijn er bij dance veel dertien in een dozijnliedjes. Is het een echt liedje, zoals met Avicii of Tiësto wel gebeurd is, dan vind je ze wel terug in de lijsten; maar die worden door de echte danceliefhebbers dan weer niet zo gewaardeerd. Nieuwe klassiekers kunnen nog steeds geboren worden.

Herken jij klassiekers van de toekomst?

Soms wel, soms niet. Ik kan niet benoemen hoeveel factoren er nodig zijn om iets tot een hit te maken. Veel hangt af van marketing, maar de basis moet zijn dat het een goed liedje is. Dat het arrangement klopt, dat het prettig is om in alle hoedanigheden te beluisteren. Soms is het moeilijk. Nickelback met How You Remind Me bleef lang doorsudderen, maar werd uiteindelijk toch een klassieker. Aan de andere kant staan er platen in de Top 1000 die de Top 40 nooit gehaald hebben, dus zeg het maar.

Niet te voorspellen

Is er een definitie van een lijstjeslied?

Een nummer moet een eigen leven gaan leiden, maar je kunt dat niet voorspellen.

Is duizend liedjes van jullie eigen lijst een goede afspiegeling van de muziekgeschiedenis?

Ja, dan heb je het wel over allemaal kneiters die iedereen kent.

Baalt de Veronicaprogrammadirecteur ervan als Queen weer op 1 staat in de Top 1000?

Welnee, maar het heeft me ook nooit uitgemaakt wie er in de Top 40 op 1 stond. Deze directeur heeft het liefst dat Pink Floyd met Us and Them op nummer 1 staat, maar Bohemian Rhapsody is natuurlijk gewoon een klassieker.

Maling hebben

Stem je zelf?

Natuurlijk en dan ben ik heel blij dat Pink Floyd goed vertegenwoordigd is, het liefst met het hele album Dark Side of the Moon. Dat is echt mijn jeugd.

Kom maar op met je andere favorieten ook dan.

Poeh, tja zo’n lijstje van jezelf moet zijn dat je er maling aan hebt wat iedereen vindt… Bijna alles van Michael Jackson vind ik goed, The Beatles vind ik mooi, ik ben een liefhebber van Jimi Hendrix, een Abbaliedje komt wel in mijn top 10 en heel gek misschien, Boney M met Sunny.

Radio Veronica’s Top 1000 is vanaf vrijdag 4 december te horen. Erik de Zwart draait dagelijks van 10.00 tot 12.00 uur.

Welke lijst wanneer?

Top 1000

Van: Radio Veronica. Vanaf: vandaag. Tot en met: 11 december.

Nummer 1 2014: Queen – Bohemian Rhapsody.

Top 4000

Van: Radio 10. Gestart: maandag. Tot en met: 24 december.

Nummer 1 2014: Queen – Bohemian Rhapsody.

Christmas Top 101

Van: Sky Radio. Op: 18 december en 25 december.

Nummer 1 2014: Mariah Carey – All I Want For Christmas Is You.

Top 2000

Van: Radio 2. Van: Eerste Kerstdag tot en met 31 december.

Met ook: Top 2000 a gogo (Matthijs van Nieuwkerk en Leo Blokhuis) op tv van Tweede Kerstdag tot en met 31 december. En: Clips uit de Top 2000 tegelijkertijd op 192TV. En: concert Helden van de Top 2000 op 31 december, 23.45 uur op NPO 3.

Nummer 1 2014: The Eagles – Hotel California.

Klassieke Top 1000

Van: Classic FM. Vanaf: 25 december. Tot en met: 31 december.

Nummer 1 2014: Matthäus Passion – Erbarme Dich.

Song van het Jaar

Van: 3FM. Op: 11 december.

Met ook: tv-uitzending op 12 december (Roosmarijn Reijmer en Michiel Veenstra).

Song van het Jaar 2014: Dotan – Home.

Top 100 ’80, ’90 en ‘00

Van: Radio Veronica. Vanaf 21 december.

Met ook: de jaarlijkse afsluiting ‘Grand Mix’ van Ben Liebrand.

Nederlandstalige Top 1000

Van: Sterren.nl. Vanaf: 13 december. Tot en met: 18 december (9.00 – 21.00 uur). Ook: 27-30 december non stop.

De Top 500 van het Foute Uur

Van: Qmusic. Vanaf: 28 decemer. Tot en met: 31 december.

Top 100 Jaaroverzicht

Van: Radio 538. Op 31 december.

Nummer 1 in 2014: Clean Bandit – Rather Be.

Mix Marathon XXL

Van: SLAM! Vanaf: 27 december. Tot en met: 31 december (non stop dj-sets, inclusief top 100 2015).

Nummer 1 in 2014: Calvin Harris – Summer.