Jaap Buijs: Het geheim van Jan Smit
Gebiologeerd staart Jaap Buijs naar zijn computerscherm. Hij heeft net de nieuwste videoclip van Jan Smit binnengekregen, de titelsong van de film Het Bombardement. Hierin speelt zijn ‘tweede zoon’, van wie hij al vijftien jaar manager is, de hoofdrol. Het nummer heeft hij gisteren al grijs gedraaid op het kantoor van Volendam Music. Tot ergernis van zijn zoon Aloys die samen met zijn dochter Alice de dagelijkse leiding heeft over het managementbureau van succesvolle Volendammers als Jan Smit, Nick en Simon en 3JS. “Hier moet gewerkt worden pa”, merkte Aloys schertsend op. “Dit is voor mij geen werk”, zegt Buijs, terwijl zijn Jan Smit-ringtone nog een keer afgaat.Wat wil je in de hoed gooien?
Dat ik het geweldig vind dat Jan ondanks de crisis toch vijf avonden in Ahoy staat.Wat is de kracht van Jan?
Hij is een geboren entertainer, de ideale artiest. Jan zal nooit drinken voor een optreden. Hooguit een biertje erna. Hij was een jaar of veertien en had een optreden in het Schalke Stadion voor zestigduizend mensen. Voordat hij op ging, stond hij te kloten met een bal. Ik werd daar nerveus van en zei: “Stop daar nou mee, dadelijk glij je uit en zit je onder de modder.” Toen werd hij omgeroepen: “Meine Damen und Herren, Jan Smit.” Jan geeft een trap tegen de bal, stapt het podium op en het was net alsof er een knop omging. “Guten Abend.” Ik wist niet wat ik zag. Als ik alleen al de bühne op moet om door de microfoon te zeggen dat er een auto in de weg staat, moet ik drie whisky’s nemen.Jan is niet de enige succesvolle artiest uit jouw stal. Waar ben je het meest trots op?
Ik ben niet zo’n trots mens. Natuurlijk, ik ben wel blij met Ahoy, maar ik ga er niet zo gauw van naast mijn schoenen lopen, want daar krijg je smerige kousen van. Ik ben in mijn leven heel wat managers tegengekomen die bij hun eerste succes meteen een zwart pak aantrokken en een hoge hoed opzetten. Een half jaar later zag je ze niet meer.Wat maakt een goede manager?
Je moet een artiest een podium geven, zorgen voor werk… En net zolang aan deuren kloppen totdat je gehoord wordt. Ik had de soap Gewoon Jan Smit bedacht, maar niemand zag daar brood in. Dan kom ik rustig dertig keer terug. Net zo lang totdat er van balorigheid wordt gezegd: we doen het maar, want dan zijn we van het geouwehoer van die kerel af.Jan is in december te zien in Het Bombardement. Ben je niet bang voor kritiek?
We vonden het in eerste instantie helemaal geen goed idee dat Jan ging acteren. Hij heeft geen tijd om drie maanden vrij te nemen voor zo’n project. Maar de regisseur Ate de Jong is nogal vasthoudend en stuurde na twee afwijzingen het script. Toen werden we toch enthousiast. Of we bang waren voor kritiek? Vroeger werd Jan wel Jantje Shit genoemd en daar zat hij enorm mee. Waarop ik zei: “Jan, als jij zanger wilt worden, moet je stoppen met klagen. Stel dat jij ooit de grootste zanger van Nederland wordt, dan vindt de ene helft van Nederland je een wereldvogel en de andere helft kotst je uit. Dat blijft.” Ach, het is vaak jaloezie, volksziekte nummer één.Stuit jij ook op jaloezie?
Ik maak het wel mee ja. Loop ik op de Dijk in Volendam, zegt iemand: “Wat denk je nou eigenlijk van je eigen?” Dan moet ik lachen en antwoord: wat denk jíj nou eigenlijk van je eigen? Lul.In Jans Duitsland-tijd trokken jullie zo’n 200 dagen per jaar samen op. Wat voor band krijg je dan?
Ik zie Jan als mijn tweede zoon. Jan is gewoon Jan. Hij is in mijn ogen nog steeds dezelfde jongen als vijftien jaar geleden. Een hardwerkende leuke snuiter.Hebben je kinderen nooit gezegd: je bent meer bij Jan dan bij ons.
Die waren dat gewend. Ze zeggen nu: je was vaak weg, maar als je er was, dan was je er. Dan ging ik met ze naar het pretpark. Ook al was ik om vijf uur thuis, om acht uur gingen we op pad. Je bent niet voor niets vader.Heb je ooit gedacht: ik ontneem Jan z’n jeugd?
Nee. Het is toch mooi om op je dertiende je droom te verwezenlijken, optreden voor zestigduizend man? Die jongen wist op zijn derde al: ik wil artiest worden. Ik herinner me één keer dat Jan tegensputterde voor een optreden in Duitsland. Hij wilde voetballen, uit tegen Ilpendam. Toen heb ik gezegd: “Ik kan nu niet meer de grootste tv-show van Duitsland afzeggen, omdat jij moet voetballen.”En nu heeft Jan weer plannen om naar Duitsland te gaan.
Nick en Simon ook. Die hebben al een cursus gedaan in een klooster in Vught en spreken inmiddels vloeiend Duits. Jan is nu bezig met een album dat in maart uitkomt. Nick en Simon volgen een half jaar later. We gaan niet meer zoveel toeren als voorheen. Dat kan niet, want Jan is inmiddels ook vader. Maar we gaan natuurlijk voor goud. Of platina.Vandaag komt de biografie over Jan uit. Wat staat erin over zijn relatie met Yolanthe?
Heel weinig. Dat boek hebben we dicht gedaan. Maar het moge duidelijk zijn dat ik die relatie niet zag zitten. Ik kon natuurlijk niet zeggen: laat lopen dat meisje. Ik heb Jan wel eens gevraagd: “Gaat dit wel goed allemaal?” Waar dat aan lag? Dat was gevoelsmatig. Toen het uit was, ben ik erg dronken geworden. Heb ik er een paar op genomen. Ik was blij dat het voorbij was.Je bent 67, ben je van plan om met pensioen te gaan?
Ik ga nooit met pensioen. Ik moet er niet aan denken. Ik vind de zondag al verschrikkelijk. Ben blij als het weer maandag is. Je zit maar te zitten en te hangen. Ik maak wel autoritjes met mijn vrouw. Even kijken op Marken. Ik probeer de dag om te krijgen, maar ja, je kunt niet de hele dag rondjes rijden.