Erik Jonk Entertainment 1 mei 2015, 05:30

Leestijd: 4 minuten

Rein (Mainstreet) interviewt Sjoke (92) over WOII

Ze is inmiddels 92 jaar, maar Sjoke van der Meulen denkt nog vaak terug aan de Tweede Wereldoorlog. Rein van Duivenboden ging op bezoek bij de tante van zijn stiefvader om over de oorlog en vrijheid te praten. „Als ik op tv iets over de oorlog zie, komen de herinneringen weer terug.”

Verslagen gezichten

Hoe oud was u toen de oorlog uitbrak?
„Uitgerekend op mijn achttiende verjaardag vertelde Koningin Wilhelmina ’s ochtends vroeg op de radio dat Nederland in oorlog was met Duitsland. Die dag liepen er talloze teruggetrokken Nederlandse soldaten langs ons huis. De verslagenheid op hun gezichten zal ik nooit vergeten. Mijn verjaardag hebben we niet meer gevierd, daar was de stemming niet naar. Iedereen was bezig met de oorlog.”

De waarheid

Uw moeder hielp mee in het verzet. Hoe kwam dat zo?
„We woonden in een afgelegen, vrijstaande woning in de Bakelse bossen in Brabant. Ons huis bleek een goede uitvalsbasis voor vergaderingen en een ideaal onderduikadres. Mijn broers, zussen en ik wisten daar niets vanaf, al vond ik het wel raar dat er steeds vreemde mensen langskwamen die meteen naar boven verdwenen. Ook onze huisarts, dokter Nelemans, logeerde bij ons. Ik was in de veronderstelling dat hij bij ons sliep omdat hij kampte met gezondheidsproblemen en frisse lucht nodig had. Pas later kwam ik achter de waarheid en hoorde ik wat zich daadwerkelijk bij ons in huis afspeelde.”

Lees ook: Mainstreet aan het werk op de Metroredactie.

Wanneer kwam u daar precies achter?
„Dat was toen mijn moeder me haastig beval om samen met dokter Nelemans naar de schietberg te gaan, een afgelegen hutje in het bos. Ik was inmiddels tweeëntwintig en had er eerlijk gezegd geen zin in, vooral omdat ik onze huisarts niet mocht. Na aandringen van mijn moeder ging ik toch met hem mee, maar na een paar uur was ik het zat en wilde ik weten wat er aan de hand was. Toen ik dreigde te vertrekken, vertelde de dokter dat hij in het verzet zat. Hij bleek onderdak te bieden aan Engelse en Amerikaanse piloten die door de Duitse bezetter waren neergeschoten en hielp ze naar bevrijd gebied. Op dat moment vielen de puzzelstukjes op hun plek. Zo snapte ik eindelijk waarom wij ’s nachts altijd naar de schuilkelder moesten, terwijl dokter Nelemans in bed bleef liggen. Hij moest immers boven blijven om nieuwe onderduikers op te vangen.”

Geschrokken

Bent u weleens bang geweest?
„Toen dokter Nelemans me vertelde dat hij in het verzet zat, was ik wel even bang. Hij werd immers gezocht door de Duitsers en als hij werd gevonden, zouden ze hem vermoorden. Dat betekende automatisch dat ik ook risico liep. Daar schrok ik van. Gelukkig was de kust ’s avonds weer veilig en konden we terug naar huis. Daarna ben ik nooit meer bang geweest. Sterker nog: ik heb zelf ook nog even in het verzet gezeten. Een paar maanden lang bracht ik brieven – die ik onder mijn kleding verstopte – van het ene naar het andere adres. Dat was overigens van korte duur. Een half jaar later was de oorlog voorbij.”

Zwager neergeschoten

Wat is u het meest bijgebleven?
„De hele oorlog is me bijgebleven. Maar een van de meest verdrietige momenten was toen mijn aanstaande zwager door de Duitsers werd doorgeschoten. Hij zat ook in het verzet en werkte daarnaast als medewerker bij het Rode Kruis. In die laatste hoedanigheid was hij op weg naar een gewonde Engelsman, die vlakbij het kanaal lag. Zijn kant van het kanaal was al bevrijd, maar aan de andere kant zaten de Duitsers nog. Toen mijn zwager aankwam, werd hij vanaf de overkant neergeschoten. In de maanden daarna stond ik zijn vrouw en haar drie kinderen bij. Dat was ook nodig: de oudste was drie jaar en de jongste pas negen maanden.”

De vlag uit

Het is zeventig jaar geleden dat Nederland werd bevrijd. Wat betekent die vrijheid voor u?
„Ontzettend veel. Ik snap best dat, nu het langer geleden is, niet iedereen meer geïnteresseerd is in het verhaal achter de bevrijding. Maar het is belangrijk dat ook de jongere generatie weet wat er tijdens de oorlog is gebeurd. Zelf hang ik daarom ieder jaar trouw de vlag uit. Ik wil onze vrijheid vieren. Juist omdat ik de andere kant ook heb meegemaakt.”

Lees ook: Wat zijn echte vrijheidssongs volgens Mainstreet?