Erik Jonk Entertainment 1 mei 2015, 06:13

Leestijd: 3 minuten

Owen (Mainstreet): iedereen moet Auschwitz zien

Mainstreets Owen Playfair bezocht dinsdag speciaal voor deze Vrijheidskrant vernietigingskamp Auschwitz in Polen. Hij was totaal onder de indruk.

Op de havo heeft hij net de stuntdag achter de rug en op dit moment blokt Owen Playfair tussen de Ambassadeur van de Vrijheiddrukte door op zijn examens. Zijn struikelblok op dit moment: geschiedenis. En laat dat nou net over Duitsland gaan, van 1871 tot het einde van de Koude Oorlog.

Beleven

Dinsdagmiddag, in Polen. Het is druilerig weer, als Owen aankomt in concentratiekamp Auschwitz, het beruchtste vernietigingskamp van de nazi’s in Europa. Vlak voor de Arbeit Macht Frei-poort met de opmerkelijke B met het grote rondje boven, zegt hij: ,,Natuurlijk weet ik wat Auschwitz is, een concentratiekamp waar heel veel mensen zijn gestorven. Nee, ik heb vooraf niet van alles opgezocht, ik wil Auschwitz beleven en over me heen laten komen."

Een Poolse dame is deze middag gids. Ze is voor haar groep, zo’n twintig mensen waaronder Owen, door de uitgedeelde koptelefoontjes wat moeilijk te verstaan. Women klinkt als Wiemèn, young als jonk. Maar de gids vertelt vol passie en de verbazing over haar taaltje valt in het niet bij wat ze laat zien. Van wat zij laat zien is het ene nog gruwelijker dan het andere.

Slapen in de modder

Wat opvalt: niemand zegt wat tijdens de 2,5 uur durende rondleiding door Auschwitz I (het basiskamp) en het enorm grote Auschwitz II-Birkenau, waar soms 80.000 mensen tegelijk in barakken zaten en voor wie velen die enige weg richting gaskamer was. Ter illustratie: de gids wijst op een klein vakje in de barak. ,,Hier sliepen vijf vrouwen naast elkaar. Elke dag, in de modder." De gaskamer die Owen mag bezoeken is helemaal om stil van te worden. Eenmaal buiten zegt hij: ,,Die krassen op de muren gezien? Dan weet je wel wat daar is gebeurd…"

Toch noemt Owen de grote bergen kinderschoentjes en kinderkleding het meest indrukwekkend. ,,Hele kamers vol met schoenen… Dan weet je hoeveel kinderen er zijn omgekomen. Dat kwam bij mij het hardste binnen. Ik kan er sowieso niet bij dat mensen zo veel andere mensen hebben kunnen ombrengen. Maar kinderen die totaal onschuldig waren… Onvoorstelbaar, ik kan er niet bij. Waar zijn mensen daartoe in staat?"

Josef Mengele

Dat vraagt Owen zich ook af in blok 11, The Block of Death. In kooitje met een oppervlakte van 1 vierkante meter moesten vier mensen nachtenlang staan als straf. ,,Wachtend op de dood", schudt hij het hoofd. En na het zien van het gebouw van Josef Mengele, die op mensen experimenteerde: ,,Mengele probeerde de kleur van pupillen te veranderen. En nog veel ergere dingen… sick." Zo valt er nog veel meer te zien en te vertellen. Over planken met gaten: het toilet waar diarree en typhus eerder regel dan uitzondering waren en lange rijen mensen stonden te wachten om eindelijk hun behoefte te kunnen doen. Was een joodse vrouw zwanger? Zonder vragen te stellen knalden de Duitsers zo’n vrouw af. Er zou maar een nieuw joodje komen… Het jongste kind dat tegen een muur werd geëxecuteerd? ,,9 jaar was ze hè?", zegt de Mainstreetzanger vol ongeloof.

Moderne tijd

Terug in de taxi op weg naar de stad Krakau, zegt Owen na een lange stilte: ,,Na lessen op school had ik al een idee hoe erg het in Auschwitz was. Maar nu besef ik het pas echt. Goed om te zien hoeveel scholieren er vandaag waren. Maar eigenlijk zou iedereen Auschwitz een keer moeten zien, voordat zoiets nog eens gebeurt. Na de Eerste Wereldoorlog dacht men waarschijnlijk: dit komt nooit meer. Maar je ziet het… En dat nog in de moderne tijd ook."

Zijn conclusie: ,,Indrukwekkend. Ik weet nu nog beter hoe belangrijk vrijheid is."