Erik Jonk Entertainment 9 apr 2015, 17:30

Leestijd: 6 minuten

André van Duin even zonder gekke bekken

De lach een halve eeuw aan je kont hebben hangen en dan niet grappig mogen zijn. Die uitdaging gaat komiek André van Duin aan in zijn eerste toneelrol.

Zes weken lang, exclusief in DeLaMar in Amsterdam, zien we beroepsgrappenmaker André van Duin op een manier de we nooit eerder zagen. Op z’n 68e is hij een serieuze toneelrol aangegaan. Van Duin speelt in het drama The Sunshine Boys de oude variétéster Willie die zich met zijn vroegere maat Louis (Kees Hulst) aan een comeback waagt. Geen typetjes met hoed en bril dus, maar serieuze toneelacteurs als Olga Zuiderhoek, Anna Jongen en Ferdi Stofmeel naast zich. Momenteel spelen The Sunshine Boys hun try-outs, zondagmiddag ligt de premièreloper voor DeLaMar.

68 en 32

Metro spreekt André van Duin en Ferdi Stofmeel (Komt Een Man Bij De Dokter, Danni Lowinski), nog tijdens de repetitiefase in een oefenruimte vol jaren tachtigspulletjes. Onervaren versus ervaren dus, maar ook 68 versus 32 jaar. Van Duin: ,,Het is een heel andere manier van doen voor mij, want ik heb überhaupt nog nooit toneelgespeeld. Ik ben gewend om met het publiek te spelen. Nu heb ik niet zo veel met het publiek te maken, behalve dat ze er moeten zijn. Ik kan niet improviseren en moet me aan mijn tekst houden.”

Lees ook: Erepenning Amsterdam voor André van Duin.

Stofmeel vindt het een enorme eer om met Van Duin op te treden: ,,Hij komt weliswaar uit een andere hoek, maar ik vind het stoer. Hij heeft vijftig jaar succes en als hij wil heeft André dat nog tien, twintig jaar. Dat is een zekerheid als hij zo gedreven blijft. Maar als je dan de gok durft te nemen om een heel andere richting op te gaan, daar heb ik respect voor. Er bestaat een kans dat het mislukt, want het blijft een experiment.”

Mantel der Liefde

Van Duin: ,,Vandaar spelen we het maar kort, dertig voorstellingen en niet gelijk een half jaar ofzo. Daarmee beperken we het risico wel. Dertig keer 600 man op 17 miljoen inwoners, dan zal de schade wel beperkt blijven haha, mocht het niet zo succesvol zijn. Het komt ook niet op tv, dus zal het met de mantel der liefde worden toegedekt.”

Gelukkig gingen de repetities uitstekend, vinden beiden. Van Duin: ,,Als ik repeteer mag ik nog fouten maken. Dan voel ik geen spanning. Ik kan mijn tekst er telkens nog even bij pakken. Pas als ik dat in het theater los moet laten, zal er spanning zijn. Voorlopig vind ik het erg leuk. Spanning kende ik meer bij de revues waarbij ik alles zelf deed, tot aan de regie aan toe.”

Iemand geregeld

Stofmeel: ,,Ik wist al dat André mee zou doen voor ik er bij kwam. Hij was zelfs bij de auditie, gelukkig. Meestal doe je auditie met ‘iemand die is geregeld’, terwijl je weet dat dat strak André van Duin is.” Van Duin: ,,Ik speel met Kees Hulst de Sunshine Boys, maar de rol van Ferdi is nog groter dan die van Kees. Ik speel het meest met hem.”

Lees ook: Artiesten brengen eerbetoon aan ‘gouden’ Van Duin.

Stofmeel: ,,Als je puur kijkt naar de hoeveelheid tekst, dan is mijn rol het grootst. Maar het stuk heet niet voor niets The Sunshine Boys, de dramatiek zit bij hen. Bij twee oude mannetjes die ooit succesvol waren. Hun succes viel weg en dat is moeilijk geweest.”

Succesnummer

Stofmeel speelt de neef van Van Duin en zijn impresario voor wat dat waard is: ,,Ik ben gebeld door de AVRO. De omroep wil een special maken over de geschiedenis van de humor en willen een succesnummer van The Sunshine Boys uit het verleden weer opgevoerd hebben. Elf jaar daarvoor zijn ze uit elkaar gegaan en niet op de beste manier. Ze verwijten elkaar van alles. Mijn personage probeert ze ondanks dat toch bij elkaar te krijgen, een onmogelijke opgave. De vraag is: wil André’s personage Willie echt niet of is het zijn trots? Dat wordt grappig en dramatisch door elkaar.”

Lach uit het stuk

Van Duin: ,,Het is interessant voor mij, omdat ik gewend ben overal de lach uit te halen. Nu moet de lach uit het stuk komen. Een stuk waarin drama het belangrijkste is, dus er zal niet zoveel gelachen worden als bij mijn revues. Het publiek zal zich moeten realiseren dat je niet naar Van Duin, Corrie van Gorp en Frans van Dusschoten komt kijken.”

Hieronder zie je hoe we Van Duin al een halve eeuw kennen:

Stofmeel: ,,De lacht komt uit dingen die gezegd worden die je op dat moment écht niet kunt maken. Hard, eerlijk en uit onverwachte hoek. Drama en humor golven op en neer.” Van Duin: ,,De lach zit ‘m in vreselijke dingen.” Stofmeel: ,,Ja, net als cabaretiers dat zo goed kunnen. Het ene moment ga je mee in hun ontroerende verhaal en dan komt er plotseling een harde grap overheen. Zo gaat het in The Sunshine Boys ook.”

Van Duin vergeten

Van Duin weet niet of het voor het publiek lastig is om meteen het beeld van André van Duin los te laten: ,,Misschien zie je de eerste vijf minuten of het eerste kwartier Van Duin, maar ik hoop dat je dat niet in de gaten hebt en mij een beetje vergeet.” Stofmeel: ,,Dat moet je niet eens proberen. De rol, Willie, staat heel ver af van hoe mensen André van Duin kennen. Als het goed is ga je vanzelf mee in het verhaal.” Van Duin: ,,Ik ben dan net als Willie een oude komiek, maar niet aan lager wal geraakt en chagrijnig gelukkig.”

Alles vergeten

De man van de lach heeft – vanzelfsprekend – toneeltips gehad. Van Duin: ,,Vooral dat ik zo min mogelijk moet doen, haha. Ik ben nu eenmaal gewend om gekke bekken te trekken, maar moet nu alles vergeten. Ik moet zo rustig mogelijk spelen met weinig uiterlijk vertoon. Dat is best lastig, want bij elk grapje trek ik een wenkbrauw omhoog.” Stofmeel: ,,Ik leer van André buiten het stuk om, dat heeft hij niet eens door denk ik. Dan maakt hij bij het repeteren zomaar een grapje en dan moet ik zo hard lachen… De timing is fascinerend. Daar let ik op om door te krijgen hoe hij dat voor elkaar krijgt. Hoe zachter hij iets zegt, hoe raker het is.”

Stekker eruit

Van Duins steun en toeverlaat en producent Joop van den Ende is al komen kijken. Van Duin: ,,Onmiddellijk stoppen, zei hij. Ik trek de stekker eruit, haha.” Stofmeel: ,,Alleen als we voor niks zouden spelen, mochten we het afmaken.” En zo is de lach er al weer.

The Sunshine Boys

Het stuk The Sunshine Boys is oorspronkelijk een toneelstuk uit 1972.

* In 1975 werd het verfilmd. Dit leverde George Burns een Oscar op voor beste mannelijke bijrol.

* In Nederland werd The Sunshine Boys al vaker in het theater gespeeld. Onder meer met Johnny Kraaijkamp sr. en Mini & Maxi.

* Twee jaar geleden keerde de titel terug op West End, Londen. Eén van de hoofdrollen werd gespeeld door Danny DeVito.