Jeroen Haverkort Sport 28 mrt 2017, 14:04

Leestijd: 4 minuten

De plussen en minnen van Gullit als bondscoach

Ruud Gullit solliciteert openlijk naar de vacante positie van bondscoach. Is hij de geschikte man om van het ploeterende Oranje weer een voetbalmachine te maken?

– Lui

Als 16-jarig jochie maakte Ruud Gullit al indruk bij het inmiddels niet meer bestaande HFC Haarlem. „Hij had charisma, maar was ook vaak te laat”, zei zijn toenmalige ploeggenoot Martin Haar ooit over Gullit. „We moesten hem in wedstrijden toch een beetje wakker houden. Er waren gewoon momenten dat hij niet veel deed.”

Luiheid. Het is een stigma waar Gullit nauwelijks van afkomt. Ook later als trainer komt het woord lui geregeld voorbij als het om Gullit gaat. Ondanks dat Gullit in 1997 de FA Cup won met Chelsea, ontsloeg voorzitter Ken Bates hem. De excentrieke miljonair verweet Gullit dat hij te veel winkelde in de Amsterdamse P.C. Hooftstraat en dat hij de dagelijkse trainingen overliet aan zijn assistenten.

Zijn baantje als trainer bij het Tsjetsjeense Terek Grozny duurde in 2011 amper een half jaar. Volgens clubvoorzitter Kadirov, ook president van Tsjetsjenië, stortte Gullit zich meer op het nachtleven van Grozny dan op het trainen. Gullit klaagde in een interview juist over een gebrek aan plekken om uit te gaan en aan alcohol. Daardoor kon hij naar eigen zeggen zijn vrienden nauwelijks ontvangen in Grozny. Of Kadirov of Gullit nu gelijk had maakt niet uit, het voorbeeld geeft in ieder geval aan dat voetbal bijzaak was.

– Mislukt als coach

„Een goed paard, maakt nog geen goed ruiter”, zei Co Adriaanse ooit. Dat is tot dusverre van toepassing op Gullit. Als voetballer was Gullit in zijn hoogtijdagen een van de beste spelers ter wereld. Hij en Diego Maradona waren eind jaren tachtig de koningen van de Serie A, toen de beste voetbalcompetitie ter wereld. Gullit speelde 465 wedstrijden voor HFC Haarlem, Feyenoord, PSV, AC Milan, Sampdoria en Chelsea, waarin hij 175 keer scoorde. Hij speelde 66 interlands en maakte 17 doelpunten voor Oranje. Hij werd drie keer kampioen van Nederland, won in Italië ook drie keer de landstitel, won tweemaal de Champions League en werd in 1988 Europees kampioen met het Nederlands elftal. In 1987 was hij Europees Voetballer van het Jaar, in 1987 en 1989 Wereldspeler van het Jaar.

Als trainer is zijn cv een stuk minder aansprekend. Als speler/trainer won hij in 1997 dus de FA Cup met Chelsea, maar zijn avonturen bij achtereenvolgens Newcastle United, Feyenoord, LA Galaxy en Terek Grozny mislukten allemaal. Bij al deze clubs werd Gullit ontslagen.

+ Visie

Zijn laatste job als trainer was in 2011, sindsdien analyseert Gullit wedstrijden voor onder meer Al Jazeera, BBC en Sky Sports. Het geeft hem de tijd om over voetbal en tactiek na te denken en hij schreef zelfs een boek: Kijken naar Voetbal. Gullit heeft wel degelijk kijk op ‘het spelletje’. Zo bestempelde hij aan het begin van dit seizoen het spel van Ajax als ‘naïef’ toen de Amsterdammers in de voorronde Champions League met 4-1 verloren van FC Rostov. Toen er tegen hem werd gezegd dat Ajax in ieder geval ‘volgens de filosofie van Cruijff heeft gespeeld’, antwoordde Gullit: „Dat klopt niet. Wat deed Johan als eerste toen hij coach werd bij Ajax? Hij kocht Ronald Spelbos, een robuuste verdediger die als het moest zijn tegenstander onderuit schoffelde en de bal daarna simpel inleverde. Hetzelfde geldt voor Jan Wouters. Die spelers had Johan nodig voor de balans. Zie jij die spelers nu rondlopen bij Ajax?”

+ Charisma

Qua charisma steekt Gullit nog steeds boven alles en iedereen uit. Wat dat betreft is hij nog steeds dat 16-jarige jochie dat in 1979 debuteerde voor HFC Haarlem. Gullit is een persoonlijkheid en daar ontbreekt het momenteel aan in Zeist. Hij heeft een eigen mening. Hoezeer hij Cruijff ook vereert, hij is het niet altijd eens met zijn leermeester. „Johan zweerde altijd bij 4-3-3”, zegt Gullit in zijn boek. „Ik had vaak discussies met hem daarover en dan kwam ik met het voorbeeld op de proppen van AC Milan. Wij wonnen jarenlang alles, terwijl we 4-4-2 speelden. Johan zei dan: „Ja, maar dat komt omdat…” Maar er is geen ‘omdat’. Mijn voorliefde voor technisch, verzorgd, aanvallend voetbal is bekend, maar dat moet wel een middel zijn om te winnen.”

Conclusie:

Charisma en visie zijn onvoldoende voor het bondscoachschap. Zeker in de toestand waarin Oranje verkeert. Liet Feyenoord zich ook niet verleiden door Gullits charisma? Het is te simpel om te veronderstellen dat spelers beter gaan voetballen als een voormalige topvoetballer met de vingers knipt. Maar in combinatie met een ervaren coach, zoals bijvoorbeeld Henk ten Cate, is Gullit bij Oranje niet eens zo slecht idee.