Factchecken, ‘vet’ belangrijk?

Ik zie door de bomen het bos niet meer wanneer het gaat over beweringen over gezonde voeding. Een ei is de ‘menstruatie van een kip’ en we moeten oppassen voor ‘filevorming in het darmkanaal’. Say what? The Green Happiness heeft afgelopen tijd veel commotie gemaakt. Wat blijkt? The Green Happiness is gebaseerd op complete onzin, het leeuwendeel van wat deze dames beweren in hun boeken blijkt helemaal niet waar te zijn. Wat kan er gedaan worden tegen het naar buiten communiceren van valse beweringen? Binnen journalistiek is factchecken een must, zou dat tegenwoordig in de voedingsindustrie ook zo moeten zijn? Factchecken is de controle op feitelijke waarheid.

Wie of wat stuurt de consument in zijn of haar perceptie van goede gezonde voeding? Voor mij hebben voedselgoeroes zoals Kris Verburgh, Pascale Naessens en Rens Kroes een grote impact. Zij worden op weekavonden tijdens gerenommeerde ‘late night shows’ aan het woord gelaten om zich te uiten over hun sensationele voedsel filosofieën, vaak onderbouwd met pseudowetenschappelijk geraaskal. Wij trappen daar in en voor je het weet staat er in de ochtend op elk aanrecht speltbrood.

Op de vraag waarom er zo veel onenigheid onder voedingsdeskundigen zijn zegt Patrick Mullie, expert van de Hoge Gezondheidsraad: ‘Het is geen exacte cijferwetenschap zoals fysica, er komt veel interpretatie bij kijken. Veel hangt natuurlijk af van de rol die je wilt spelen. Ik mag op kosten van de gemeenschap voltijds aan voedingsonderzoek doen. Logisch dus dat ik de volksgezondheid vooropstel en kritisch kijk naar de voedingsindustrie’.

Voedselgoeroes handelen vaak uit eigen belang. Zij moeten namelijk hun boeken en filosofie verkopen, anders geen speltbrood op de plank. Mensen als Patrick Mullie, die onafhankelijk kunnen opereren en onderzoeken, zijn in staat op een veel kritischer manier te kijken naar voeding en advies. Factchecken vindt dus wel plaats, maar lang niet over de gehele linie. Mensen laten zich beïnvloeden door hypes en marketingtechnieken. Je mag concluderen dat gezonde voeding als aardappelen en vis door consumenten niet als spannend en vernieuwend worden gezien. We zijn tenslotte allemaal op zoek naar wondervoedsel. Wij zijn gevoeliger voor iets nieuws als chiazaad en een glutenvrij dieet. Dat soort trends vinden wij een stuk sexyer dan de doodgewone pieper. Mensen willen als eerste een hype ontdekken en vinden hun sociale status belangrijker dan de uiteindelijke werking van een bepaalde filosofie of product.